çoklu zeka kurama gardner'e ait olan bir kuramdır. gardner'a göre zeka sadece sayısal ve sözel olarak ortaya konulan performanslardan ibaret değildir. zeka bir bireyin birçok alanda ( spor, resim, müzik, dans, doğa vs.) bir uğraş ortaya koyup performans sergilemesidir. bir insan tüm zekalara sahip olarak dünyaya gelirler. bu zeka alanlarından bir veya birkaçı diğerlerine göre daha baskındır. zeka kalıtım, çevre ve kültürün etkisiyle iyileşir ya da körelebilir.
zeka, sadece sayısal testlerle ölçülemez.
çoklu zeka kuramı bireysel farklışıklara önem verir.
zeka bir yetenek değildir.
insanları sınıflandırmaz.
tüm zeka alanları birbiriyle ilişkilidir.
çoklu zeka boyutları ise şunlardır:
1. sözel/ dilsel zeka: dili etkili kullanma becerisini ifade etmektedir. örneğin: yazarlar ve şairler vs.
2. matematiksel/ mantıksal zeka: akıl yürütme, sayıları etkin kullanma, neden donuç ilişkisini kavrama, bilimsel çözümler üretme gibi özellikleri vardır. örneğin: matematikçiler, mühendisler, bilgisayar programcıları vs.
3. bedensel/kinestetik zeka: vücut hareketlerini iyi kullanırlar. örneğin: beden eğitimi öğretmenleri, sporcular vs.
4. görsel/ uzamsal zeka: nesnelerin şekil ve görüntüsünü zihinde canlandıran şekil, renk ve cisme önem veren zeka türüdür. örneğin: mimarlar, ressam ve tasarımcılar vs.
5. sosyal/bireysel zeka: insanlarla iletişim kurma, onları anlama ve davranışlarını yorumlama özelliklerine sahiptir. örneğin: liderler, öğretmenler, psikologlar.
6. müziksel/ ritmik zeka: duyguların aktarımı için önemlidir. örneğin: müzisyenlik, solistlik, bestecilik vs.
7. öze dönük bireysel zeka: bireyin kendini tanıması, potandiyelinin ve yeteneğinin farkında olmasını ifade eder.
8. doğa zekası: doğa ve çevre ile ilgili işleri sevip soğayı kendilerine yaşam alanı kabul edenleri ifade eder. örneğin: biyologlar, botanikçiler, ziraatçiler vs.
çoklu zeka kuramı insaların iq testine göre sınıflandırılmasını yanlış bulan gardner tarafından ortaya atılmış bir kuramdır. bu kurama göre tek ve baskın bir zeka yoktur. zeka yeteneklerin bir bütünüdür. asıl insanları güçlü kılan ve diğer insanlardan ayıran şey bu zekayı nasıl kullandığı ve bütünleştirdiğidir.