feride adında uçarı,akıllı bir genç kız ile kamuran adında ki kuzenine olan aşkını anlatmaktadır. evleencekleri sırada kamuran'in başkasına söz verdiğini öğrenip başka şehre kaçar. orada öğretmenlik yapar ve bir kız evlat edinir. yaşlı bir doktor onu korur kollar ve kağıt uzurinde eşi olur. evlatlık kızı da hastalıktan olur. doktor feride'nin yasadilarini günlüğünden okur ve olmeden once ailesinin yanına dönmesini vasite eder ve kamuran'a da günlüğü postalar. kamuran günlüğü okuyunca aklı başına gelir ve bir daha feride'nin hiç bir yere gitmesine izin vermez. mutlu son .
çalıkuşu romanının yazarı reşat nuri gültekin konusu biraz subayın kızı ve teyzesinin oğlunu bitmeyen aşkı.