0

trajedi: antik tanımlara göre yüceltilmiş sözlerle yazılan, bir kahramanın iyiken kötü duruma düşmesiyle, korku ve acıma duygularını pekiştiren tiyatro türüdür. ilk başlarda manzum biçimde yazılan trajedi günümüzde düzyazıyla da yazılır. ilk örneklerine eski yunan edebiyatında rastlarız (mö 6.yy). bu eserlerde amaç seyircinin korku ve acıma duygularını uyandırmaktır. trajedi, eski latin ve yunan edebiyatlarının taklit edildiği klasisizm akımının etkili olduğu yıllarda (1600'ler) özellikle fransa'da tekrar canlanmıştır ve 1850'li yıllara kadar devam etmiştir. trajedinin bir diğer adı olan tragedya yunanca '' tragoidia'' sözcüğünden gelir. tragos keçi, oidia ise ezgi demektir. bundan ötürü trajedi ''keçi ezgisi'' anlamına gelir. sözlük anlamı ise; sonu kötü biten ciddi ve hüzün dolu bir dramatik yapıt. trajedide anlatılan şey aslında bir kahramanın kendi çevresinde gelişen olaylarla savaşıp, bunlarla baş edememesinin ardından yenilmesini anlatır. bu oyunlarda kahramanın yenilmesi ve ölmesi anlam kazandırır. örneğin shakespeare'in yazdığı oyunlarda genelde kahraman ölür. ancak oyunlardaki her ölüm acı manası katmaz. buna örnek vermek gerekirse; bir katilin idam edilmesi, çevreye zarar veren birinin intiharı acı vermez. ancak bir bebeğin ölmesi gibi olaylar bebeğin annesi için bir trajedidir. yani oyunlardaki ölümler kimine acı, kimine mutluluk verebilir. trajedide olay örgüsü fazla kesilmez. seyirci kendini kaptırır. trajedinin genel özellikleri *koro, trajedide temel bir öğedir. temsil ettiği şey halktır ve olaya karışmaz. *ahlak önemli bir unsurdur. *kahramanlar fantastik varlıklardır (tanrılar gibi). *konular mitolojidendir. *eserde duraklama olmaz. akıcıdır. *sahnede kullanılan üslup basit değildir. *kaba sözler kullanılmaz. *kanlı olaylar (yaralama, öldürme gibi) sahnede gösterilmez, arka planda gerçekleşir. *sahnede yer,zaman,olay unsuruna uyulur (üç birlik kuralı). *trajedi arka arkaya sren diyaloglar ve koro bölümlerinden oluşur. *trajedide bir oyun ara verilmeden oynanır. trajedinin önemli sanatçıları: eski yunan; *sophpkles (mö. 495- 406) *aiskhyleos (mö.525 – 456) *euripides ((mö.480 – 406) 17.yy fransiz edebiyati; racine (1639 – 1699) corneille (1606-1684)