tekâlif-i milliye emirleri ile ordu hem ihtiyaçsal hem de askersel yönden tamamlanmış yunan ordusu 23 ağustos'ta taarruzda bulunmuş muharebe 11 eylül'e kadar devam etmiş düşman bozguna uğratılmıştır.
sakarya savaşı: bu savaş 23 ağustos-13 eylül 1921 tarihinde yaşanmıştır. yunanistan, kütahya-eskişehir savaşından güç alarak tekrar saldırıya geçmiştir. hedef ankara'yı almaktı. savaş taktiği olarak ''hattı müdafaa yoktur, sathı müdafaa vardır. o satıh bütün vatandır.'' mustafa kemal bu parolayla birlikte savaşı kazandırmıştır. çok fazla subay kaybettiğimiz için bu savaşa ''subaylar savaşı'' da denmiştir. mustafa kemal bu savaş için ''mehame-i kübra'' (büyük kıyım) demiştir. bu savaşta mustafa kemal vardı. batı cephesi komutanları: ismet inönü, şükrü naili, fevzi çakmak, kazım özalp, izzettin çalışlar, derviş paşalar vardı.
bu savaşın sonuçları: fransa ve hatay hariç sınır çizildi. ankara antlaşmasıyla. azerbaycan, ermenistan ile kar antlaşması yapılmıştır. kesin olarak çizildi.
mustafa kemal'e ''gazilik ve mareşallik'' unvanı verilmiştir. itilaf devletleri ile paris mukerraratı yapılarak barış süreci başlatılmıştır. italya ve fransa savaştan çekilmiştir. ukrayna ile dostluk antlaşması yapılmıştır. başkomutanlık kanununun süresi uzatılmıştır. ingiltere malta esirlerini türkiye'deki esirlerin serbest bırakma karşılığında bıraktı. italya anadolu'dan çekilme kararı almıştır. tbmm'ye duyulan güven artmıştır. mustafa kemal'in isteği üzerine halide edip, yakup kadri, yusuf akçura'nın katılımıyla yunan zulümlerini inceleme komisyonu kurulmuştur. düzenli ordular savunmadan, saldırıya geçmiştir.
kars antlaşması- kazım karabekir
ankara antlaması- yuusf kemal tengirşek