akad, mezopotamya'nın güneymerkez kesiminde, dicle ve fırat nehirlerinin birbirlerine en çok yaklaştıkları yerde bulunan tarihsel bölge.
antik babil medeniyetlerinin ana yurdu olan akad'ın kuzeyinde asur bölgesi, güneyinde ise sümer bölgesi yer alıyordu.
akad isminin yerini zamanla babil kelimesi almıştır.
akad ismi, sami kökenli i. sargon'nun (akad dilinde şarrukin) mö 2300'lerde kurduğu agade şehrinin isminden gelmektedir. bu dönemden itibaren tüm güney mezopotamya hükümdarları kendilerini sümer ve akad kralı diye isimlendirmişlerdir.
akad, yeryüzünün ilk güçlü imparatorluğu olan akad imparatorluğu'nun merkez topraklarını oluturuyordu.
akad krallari
sargon 2334-2279 (şarrukin) musa???
rimush 2279-2270
maniştusu 2270-2254
naramsin 2254-2218 zülkarneyn???
şarkali şarri 2218-2193
bir başka liste akkad sülalesi(2350-2150)
1.sargon (2334-2279)
2.rimuş. (2278-2270)
3.maniştuşu (2269-2255)
4.naram-sin (2254-2218)
5.şar-kali-şarri
6.igigi
7.nanum
8.imi
9.elulu
10.dudu(2189-2169)
11.şu-t/durul (2168-2154)
akadlar (mö 4000 - mö 2100), mö 4 binde arap yarımada'sından mezopotamya'ya ilk gelen ve yerleşen sami asıllı bir kavimdir. akad kralı sargon sümerleri (zümer???) yenmiş ve bu devleti kurmuştur.
devletin başkenti akad'dır. ilk düzenli ordu sistemini kurmuşlardır. sümerliler'in kuzeyinde, fırat nehri boylarında tarihte ilk bilinen imparatorluğu kurdular. sümer kültüründen etkilendiler ve bu kültürü ön asya'ya yaydılar. sargon'un ölümünden sonra devlet zayıfladı ve sümerliler tarafından ortadan kaldırıldı (mö 2100).
sami kökenli bir halk olan akadlar (veya akkadlar) mö 3. binyılın ortalarında yaklaşık iki yüzyıl boyunca mezopotamya'da hüküm sürmüştürler. bütün mezopotamya'yı egemenlikleri altına alan ilk topluluk oldukları gibi idarecileri önceki kent kralı imgesinin yerine evrenin kralı simgesini ortaya çıkarmışlardır. bu kavramı belki de ilk kullanan topluluk olarak akadlar kültürel anlamda sümerlerin mirasçılarıdırlar ve sümer kültürünü büyük oranda benimsemiştirler.
akad sülalesinin kurucusu büyük sargon ve torunu naram-sin akad imparatorluğunun en önemli liderleri olmuşlardır. akadların zayıflama döneminde sümer kentleri tekrar egemenliklerini elde etmiş ve 3. ur sülalesi'nin mezopotamya'daki yükselişiyle birlikte akadların dönemi son bulmuştur.
akadlılar
kuzey mezopotamya'dan güneye doğru genişleyen sami halkının yerleşim yerleri, sümer şehirlerine kadar dayanmıştır. hatta birçok şehirde, samiler ücretli asker olarak sümer ordularında yeralmışlardır.
sümer tarihinde çok önemli bir yer alan kiş şehrinin sarayında kral urzababa'nın baş muhasebecisi olan ve sami halkına mensup olan sargon, mö 2350 yılında bir savaştan yenik dönen kralına darbe düzenleyerek tahta geçmiştir.
sami halkının ilk kralı olan sargon, kiş şehrini ele geçirdikten sonra, güneye doğru ilerleyerek diğer sümer şehirlerini de sınırları içine aldı.
sargon yaptığı bütün seferlerinde kuşattığı topraklara, sami kültürünü ve dilini de götürmüştür
mö 2334 yılında kurulmuş olan akad imparatorluğunun hükümdarı sargon'dur.
zor yerden sormuşsun gardaş ilk defa duyuyorum
dünyanın ilk imparatoru akad kralı büyük sargon' dur. akad krallığının kurucusunun geçmişi, sonradan ona yakıştırılan mitolojik öyküler nedeniyle oldukça belirsizdir. orta doğuda yaygın olarak bilinen sepet içinde nehre bırakılan çocuk motişi hikayelerinden biri onun yaşam öyküsünü anlatır. bu hikaye kendi döneminden değil yeni asur krallığının son başkentinde m.ö. sekizinci yüzyıla ait arşivlerden gelmektedir. hikayenin bir bölümü şöyledir;
annem bana gizlice gebe kalmış ve beni gizlice doğurmuş.beni kamış bir sepetin içerisine koymuş ve kapağını ziftle yapıştırmış. suları yükselmeyen bir ırmağa bırakmış. irmak yardım etti bana, su çekici akki'ye götürdü. su çekici akki ibriğini daldırırken çıkardı beni sudan. su çekici oğlu bildi beni ve büyüttü. su çekici akki beni bahçıvan yaptı. bahçıvanken (aşk ve savaş tanrıçası) iştar bana aşık oldu. 56 yıl krallık yaptım. fakir bir aileden gelen sargon kiş kralı sarayında iş bulmuş ve kısa zamanda yükselerek vezir olmuştur. belirgin olmamakla birlikte saray ayaklanmasıyla tahtı ele geçirdiği anlaşılmaktadır. kiş kralı unvanını alan sargon bununla yetinmemiş kendisi için yeni bir başkent kurmuş, kısa zamanda adını ölümsüzleştirecek birçok eylem yapmıştır. yazılı belgelere göre başkent agade'de kendisi için bir saray ve tanrıları içinde büyük bir tapınak inşa ettirmiştir. sargonun tahtını ele geçirdiği kiş kralı dışında, güneyde sümer kent devleti uruku yöneten lugalzagesi adlı kralı da yerinden etmiştir. sargon krallığını inşa edip başkenti kurduktan sonra 56 yıl uzun saltanatı boyunca 34 savaş yapmıştır. savaşların sırası bilinmemektedir. sümer kent devletlerini de ele geçirdiği anlaşılmıştır. çoğu gösteriş ve övünme amacıyla yazılan belgeler onun basra körfezine kadar tüm sümer ülkesini kontrol altına alındığını belirtir.
sargon, sümer kent devletlerinde geliştirilmiş birçok yeniliği kendi amaçları doğrultusunda biçimlendirmiştir. sümerlerin kent devletleri arasındaki çatışmalar için hazırladıkları düzenli ordular, uzak şehirlere sefer yapabilecek şekilde ayarlandı. bir yazıda" her gün 5400 insan önünde yemek yerdi" biçiminde anlatılan olay onun düzenli ordusuna işaret ediyor olabilir. sargon doğuda iran üzerine ilerledi. bu bölge, uzak doğudan gelen ticaret yollarını mezapotamya'ya ulaşan son bölümün güvenliği açısından çok önemliydi. ayrıca burada güçlenerek bir krallık güvenlik açısından sargonun denetimindeki sümer kentleri için her zaman tehdit oluşturmaktaydı. en önemliside geçmişi en öncesine giden elam, zengin ganimet edecek bir birikime sahipti. iran'da birçok kent zapt edildikten sonra bölge en azından bir süre akad güvenliği içerisine girdi.susa ise bir eyalet haline dönüştü. akada orduları kuzeye doğru fırat boyunca ilerleyerek mari ve halep'in güneyindeki ebla gibi iki krallığı denetimi altına aldı. güney mezapotamyadaki kurulmuş kentlerin hammedde ihtiyaçlarının bir bölümü yüzlerce yıllardan beri bu bölgeden karşılanmaktaydı.uruk döneminden itibaren yüzyıllarca gün bu bölgeden karşılanmak
mezapotamyada siyasi birliği sağlayan kral sargondur
akad imparatorluğu milattan önce 2334 ile 2150 yılları arasında hüküm sürmüş başkenti agede ulan sargon tarafından kurulmuş devlettir.
sargon, mezopotamya'da siyasi birliği sağlayan kendisine şar kişşati (kış kralı) ünvanı verilmiştir. sargon , hükümdarlığı döneminde elamlılarla vassallık anlaşması yaparak doğrudan gelecek saldırılara güvence altına almıştır. doğudaki bu güvenliği sağladıktan sonra batıya bir sefer yapıp amanos ve toroslar'a kadar olan bölgeyi ele geçirdi. fırat kenarındaki tuttul kenti ile birlikte mari,ebla ve dür-katlimmu kentlerini hakimiyeti altına almıştır. sorgun'un kurmuş olduğu: dünyanın bilinen ilk imparatorluğu'nun sınırları doğuda karun ırmağından batıda akdeniz'e güneyde bafra körfezi'nde kuzeyde anadolu'ya kadar uzanmaktaydı.sargon'un rimus ve manishistu adlı iki evladı vardır.sargon öldükten sonra ilk önce büyük olan oğlu rimus daha sonra manishistu tahta geçmiştir ........
akad, mezopotamya'nın güneymerkez kesiminde, dicle ve fırat nehirlerinin birbirlerine en çok yaklaştıkları yerde bulunan tarihsel bölge.
antik babil medeniyetlerinin ana yurdu olan akad'ın kuzeyinde asur bölgesi, güneyinde ise sümer bölgesi yer alıyordu.
akad isminin yerini zamanla babil kelimesi almıştır.
akad ismi, sami kökenli i. sargon'nun (akad dilinde şarrukin) mö 2300'lerde kurduğu agade şehrinin isminden gelmektedir. bu dönemden itibaren tüm güney mezopotamya hükümdarları kendilerini sümer ve akad kralı diye isimlendirmişlerdir.
akad, yeryüzünün ilk güçlü imparatorluğu olan akad imparatorluğu'nun merkez topraklarını oluturuyordu.
akad krallari
sargon 2334-2279 (şarrukin) musa???
rimush 2279-2270
maniştusu 2270-2254
naramsin 2254-2218 zülkarneyn???
şarkali şarri 2218-2193
bir başka liste akkad sülalesi(2350-2150)
1.sargon (2334-2279)
2.rimuş. (2278-2270)
3.maniştuşu (2269-2255)
4.naram-sin (2254-2218)
5.şar-kali-şarri
6.igigi
7.nanum
8.imi
9.elulu
10.dudu(2189-2169)
11.şu-t/durul (2168-2154)
akadlar (mö 4000 - mö 2100), mö 4 binde arap yarımada'sından mezopotamya'ya ilk gelen ve yerleşen sami asıllı bir kavimdir. akad kralı sargon sümerleri (zümer???) yenmiş ve bu devleti kurmuştur.
devletin başkenti akad'dır. ilk düzenli ordu sistemini kurmuşlardır. sümerliler'in kuzeyinde, fırat nehri boylarında tarihte ilk bilinen imparatorluğu kurdular. sümer kültüründen etkilendiler ve bu kültürü ön asya'ya yaydılar. sargon'un ölümünden sonra devlet zayıfladı ve sümerliler tarafından ortadan kaldırıldı (mö 2100).
sami kökenli bir halk olan akadlar (veya akkadlar) mö 3. binyılın ortalarında yaklaşık iki yüzyıl boyunca mezopotamya'da hüküm sürmüştürler. bütün mezopotamya'yı egemenlikleri altına alan ilk topluluk oldukları gibi idarecileri önceki kent kralı imgesinin yerine evrenin kralı simgesini ortaya çıkarmışlardır. bu kavramı belki de ilk kullanan topluluk olarak akadlar kültürel anlamda sümerlerin mirasçılarıdırlar ve sümer kültürünü büyük oranda benimsemiştirler.
akad sülalesinin kurucusu büyük sargon ve torunu naram-sin akad imparatorluğunun en önemli liderleri olmuşlardır. akadların zayıflama döneminde sümer kentleri tekrar egemenliklerini elde etmiş ve 3. ur sülalesi'nin mezopotamya'daki yükselişiyle birlikte akadların dönemi son bulmuştur.
akadlılar
kuzey mezopotamya'dan güneye doğru genişleyen sami halkının yerleşim yerleri, sümer şehirlerine kadar dayanmıştır. hatta birçok şehirde, samiler ücretli asker olarak sümer ordularında yeralmışlardır.
sümer tarihinde çok önemli bir yer alan kiş şehrinin sarayında kral urzababa'nın baş muhasebecisi olan ve sami halkına mensup olan sargon, mö 2350 yılında bir savaştan yenik dönen kralına darbe düzenleyerek tahta geçmiştir.
sami halkının ilk kralı olan sargon, kiş şehrini ele geçirdikten sonra, güneye doğru ilerleyerek diğer sümer şehirlerini de sınırları içine aldı.
sargon yaptığı bütün seferlerinde kuşattığı topraklara, sami kültürünü ve dilini de götürmüştür. sümer kül
akadların imparatorluk haline gelmesini saglayan sahıs akad kralı sargon dur.
akad kralı sargon lakabı diğer adı şar kişşati
akad imparatorluğu milattan önce 2334 ile 2150 yılları arasında hüküm sürmüş başkenti agede ulan sargon tarafından kurulmuş devlettir.
sargon, mezopotamya'da siyasi birliği sağlayan kendisine şar kişşati (kış kralı) ünvanı verilmiştir. sargon , hükümdarlığı döneminde elamlılarla vassallık anlaşması yaparak doğrudan gelecek saldırılara güvence altına almıştır. doğudaki bu güvenliği sağladıktan sonra batıya bir sefer yapıp amanos ve toroslar'a kadar olan bölgeyi ele geçirdi. fırat kenarındaki tuttul kenti ile birlikte mari,ebla ve dür-katlimmu kentlerini hakimiyeti altına almıştır. sorgun'un kurmuş olduğu: dünyanın bilinen ilk imparatorluğu'nun sınırları doğuda karun ırmağından batıda akdeniz'e güneyde bafra körfezi'nde kuzeyde anadolu'ya kadar uzanmaktaydı.sargon'un rimus ve manishistu adlı iki evladı vardır.sargon öldükten sonra ilk önce büyük olan oğlu rimus daha sonra manishistu tahta geçmiştir ...
şar kirşaddi akad imparatörü sargor imis
m.ö 2334 akad krali büyük sargon için kulanilmiş
sami halkının ilk kralı olan sargondur. sargon, sümer tarihinde çok önemli bir yeri olan kiş şehrinde kral ur-zababa'nın baş muhasebeciliğini yapmaktaydı. mö 2350 yılında bağlı olduğu kralın bir savaştan yenik dönmesini fırsat bilerek tahtı devirip ele geçirmiştir. sami halkından olan sargon ücretli asker olan diğer sami ırkına mensup askerleri etrafına toplayarak krallığını ilan etmiş ve hızla diğer sümer kentlerinide hakimiyeti altına almıştır.
şimdi bu ne adamlar kopyala yapıştı yapmışlar böyle yapanlar derhal ban yemeli sayfa güvenliği yok
şar kişşati ya da kiş kralı olarak bilinen kişi akadların ünlü imparatoru sargon'dur.
mezopotamyada siyasi birliği sağlayarak kendisine sar kişşati( kiş kralı) unvanı verilen akar imparatorluğunun kurucusu olan kral sargondur
akad sülalesinin kurucusu, kral urzababa'nın baş muhasebecisi olan ve sami halkına mensup olan sargon, mö 2350 yılında bir savaştan yenik dönen kralına darbe düzenleyerek tahta geçmiştir.kral sargon; elam, suriye, lübnan ve toroslar'a kadar topraklarını genişletti ve dünya imparatorluğu deyiminin çıkmasına neden oldu.kral sargon, kurduğu merkezi devletiyle asırlar boyu mezopotamya'da süren teokrat tapınak şehir yönetimine son vermiş ve yerine güçlü bir memur mekanizmasıyla idare edilen bir devlet kurmuştur. sargon, mezopotamya'da iktidarı ele geçirmekle beraber sosyal, siyasal ve ekonominin yanında sanatta da değişiklikler yapmıştır."ben agade’nin kralı büyük kral sargon!
annem yüksek bir rahibe idi, babamı bilmiyorum.
yüksek rahibe annem beni gizlice doğurdu.
beni bir kamış sepete koydu, onu ziftle kapladı.
beni nehre bıraktı, dışarı çıkamayacaktım.
nehir beni sürükleyerek su çekici akki’ye götürdü.
akki beni sudan çıkardı, kendi oğlu gibi büyüttü beni. "
bu doğum efsanesi otto rank'ın 1909 yılındaki tespitine göre antik dünya literatüründeki musa, karna ve oedipus'un doğumlarıyla da benzerlik gösterir.hikâye neo-asur dönemine ait bir kil tablette geçmektedir tablet, asur kralı asurbanipal'in kişisel kütphanesinde bulunmuştur ve mö 911-612 yılları arasında kaleme alındığı tespit edilmiştir.tevrat'ı oluşturan beş kitaptan ikincisi olan çıkış kitabının ikinci bölümünde, musa'nın doğumu anlatılır ve hangi tarihlerde derlendiğine dair kesin bir bilgi yoktur. belgesel hipoteze göre, bu bölümler elohist kaynaktan gelmektedir ve en erken mö 850 yılında derlenmiştir. bu tarih aralığı, musa'nın doğum hikâyesinin sargon'un doğum efsanesinden alıntı olabileceği iddiasını güçlendirmiştir.musa'nın mö 13. yüzyılda mısır'da yaşadığına dair merneptah steli ve hollanda eski eserler ulusal müzesi'nde yer alan ve giovanni anastasi'nin çalışmaları sonucu mö 13. yüzyılda yazıldığı tespit edilen i̇puwer'in papirüsü tarihi kanıtlar olarak gösterilmektedir. ancak bu iki kalıntıda yalnızca, tartışmalı bir şekilde i̇srailoğulları'nın ismi geçmektedir ve musa'nın yaşadığına dair bir kanıt teşkil etmemektedir.
akadın karalı milattan önce olan sargondur .
şar kişşati unvanıyla anılan hukumdar iki tanedir sarduri, sondalidir.
şar kirşaddi akad imparatoru sargor imis