nasrettin hoca anadolu selçukluları döneminde hortum ile akşehir ve çevresinde yaşayan efsanevi kişidir:) çoğunlukla hazır cevap ve mizah anlayışına sahip olduğu söylenmektedir. nasrettin hocanın yaşayıp yaşamadığı bir çok kişi tarafından eleştirilmiştir ve bazı ünlü yazarlar yaşamadığını iddia etmişlerdir
1208-1284 yıllarında akşehir'de yaşadığı bilinen bilge bir halk kahramanıdır. köy imamlığı ya da kadılık görevlerinde bulunmuştur. bu görevlerinden dolayı kendisine "nasuriddin hace" ünvanı verilmiş, zamanla bu isim halkın dilinde değişerek "nasreddin hoca" olmuştur.
fıkralarına bakıldığında halkın kendisini çok sevdiği, fazla anlam yüklediği, yaşaması imkansız zaman ve olaylara da kattığı görülmektedir. mesela timur kendisinden uzunca bir süre sonra anadolu'ya gelmiştir anacak fıkralarda nasreddin hoca ve timur görüştürülür.
şeriat kurallarını yumuşak şekilde yorumlamış, bir çok anadolu ereni gibi hoşgörü ve hümanizmi savunmuştur hayatında. toplum içindeki çelişkileri, tutarsızlıkları görüp mizahi şekilde dile getirmiş, böylece en etkili tepkiyi ustalıkla vermiş olmuştur.
nasreddin hoca kadılık ve imamlık yaptığına hayat tandardı yüksekçe bir kimlik olması gerekir. en azından bir atı olabilirdi ama onu hep bir eşekle görürüz fıkralarda. aslında bu da bir anlam içermekte, eleştiri ve kinaye taşımaktadır. halk kültüründe eşek bu minvalde bir figürdür. nasreddin hoca da eşeğinden ayrı düşünülemez.
sonraki yıllarda incili çaavuş gibi karakterlerin halk dilinde söylenip kabullenilmesine yol açmıştır nasreddin hoca fıkraları...