başlangıç
avusturya, yönetimi altındaki macarlara iyi davranmıyor, onları ağır vergilerle eziyordu. ayrıca mezhep hürriyeti de tanımıyordu. macarlar, baskılara daha fazla dayanamayınca tökeli imre'nin önderliğinde ayaklandılar. kendi güçleriyle başarılı olamayacaklarını anladıklarından osmanlı imparatorluğundan yardım istediler.
politik nedenlerden dolayı osmanlı imparatorluğu uzun yıllardır macaristan'da ve avusturya'da katolik olmayan azınlığa yardımda bulunuyordu. osmanlılar zaten tökeli imre'yi yukarı macaristan kralı olarak tanıyorlardı. henüz kuşatmadan önce osmanlı imparatorluğu ve habsburglar arasında vasvar antlaşması'nın bir sonucu olarak yirmi yıllık bir barış sözleşmesi vardı.
1681 ve 1682'de tökeli imre ile habsburglar arasındaki sınır çatışması şiddetini artırdı. habsburg kuvvetlerinin merkezi macaristan içlerine tecavüz etmeleri, sadrazam merzifonlu kara mustafa paşa'ya osmanlı ordusunu sefere çıkarmak için iv. mehmet ve divanını ikna etmek için önemli bir gerekçe oldu. padişah iv. mehmet, kara mustafa paşa'ya yanıkkale (raab) ve komarom kalelerine (ikisi de kuzeybatı macaristan'da) operasyon yapmaya ve onları kuşatmaya izin verdi. osmanlı ordusu 21 ocak 1682'de seferber edildi. 6 ağustos 1682'de de savaş ilan edildi.
hazırlıklar
viyana'ya giden yeniçeriler.
viyana, doğu akdeniz-almanya ticaret yolu üzerinde oluşu, tuna üzerinde iç kontrol noktası olması gibi nedenler yüzünden osmanlı imparatorluğu'nun stratejik hedeflerinin tam ortasındaydı. kuşatma için büyük hazırlıklar yapıldı; avusturya'ya ve lojistik merkezlere giden yollar tamir edildi; yenileri inşa edildi. cephane, mühimmat, top ve diğer kaynaklar imparatorluğun her yanından bu lojistik merkezlere ve balkanlar'ın içlerine gönderilmesi yapıldı.
lojistik zamanı, ağustos ve eylül 1682'de bir istilaya başlamanın mümkün olmadığını ifade ediyordu. üç aylık bir seferde osmanlılar kışın viyana'da olacaklardı. ama seferin başlaması ve hazırlanması için gereken 15 aylık bir sürede de habsburglar hazırlancak ve diğer avrupa krallıklarına yardım için başvuracaklardı. nitekim kış süresinde habsburglular ve lehistan bir antlaşma imzaladılar. antlaşmaya göre osmanlılar krakow'a saldırırlarsa habsburg kuvvetleri lehistan'a yardıma gelecekti, karşılık olarak da leh ordusu viyana'ya bir saldırı olursa yardıma gelecekti.
ilkbaharda mayıs'ın erken zamanında osmanlı ordusu belgrad'a ulaştı. daha sonra viyana şehrine doğru hareket etti. 7 temmuz'da 40.000 tatar kuvveti viyana'nın 40 km doğusuna vardı. kuşatma süresince habsburg imparatoru i. leopold 80 bin viyanalı ile şehirden kaçtı ve linz'e yerleşti. lehistan kralı sobieski de 1683 yazında antlaşmadaki yükümlülüğünü yerine getirmek için bir yardım sevkiyatı hazırlıyordu.
kuşatma
kuşatma
türklerin savaştaki genel durumu hakkında bilgi veren bir ingiliz gazetesinden kesit.
the london gazette - 30 temmuz 1683 pazartesi
kahlenberg muharebesi
polonya kralı sobieski'nin zaferi.
osmanlı ordusu 14 temmuz'da viyana'yı kuşattı.
17. yüzyılda avustralya imparatorunun, protestan olan macaristan halkına baskısı sonucunda macar beyi osmanlı himayesine girmiştir. sadrazam merzifonlu kara mustafa paşa'yı, avusturya'nın elinde bulunan macar kalelerini geri almaya teşvik etti. bu yüzden osmanlı avusturya ilişkileri bozulmuştur. sadrazam kara mustafa paşa'nın amacı avusturya'ya savaş açılmasıdır. bu yolda savaş taraftarı olmayan padişah 4. mehmet'i de ikna ettirmek için özellikle yeniçeri ağası mustafa paşa aracılığı ile yeniçerileri kışkırtmıştır. reisülküttab ve çavuşbaşı avusturya elçisi ile görüşmek üzere görevlendirmiştir. osmanlı temsilcileri barış'ın yenilenmesinin ancak yanık kalesi'nin osmanlılara bırakılması ile sağlanabileceğini söylediler, avusturya elçisi kendisinin yalnız barış antlaşması'nı yenilemeye yetkili olduğunu söylemiştir. ileri sürülen teklifleri kabul edemeyeceğini söylemiştir. topkapı sarayı'nda bulunan bir mecliste savaşa karar verilmiştir. avusturya osmanlı devleti ile savaşmak istemez. avusturya imparatoru, savaşın kesinleşmesi karşısında, papalık, ispanya venedik ve lehistan' dan yardım istemiştir. papa katolik devletlerinden avusturya yardım sağlamak için çalışmaktadır. papa'nın etkisi ile avusturya ile lehistan arasında ittifak yapılmıştır. nisan 1683 yılında 4. mehmet ve sadrazam kara mustafa paşa kuvvetli bir ordu ile edirne'den yola çıkmışlardır. mayıs ayında sadrazam merzifonlu kara mustafa paşa serdar'ı ekrem tayin edilmiştir. ve osmanlı ordusu viyana'ya yürüyüşe geçmiştir.osmanlı ordusu o zamana kadar sefere çıkmış olan orduların en kalabalığını oluşturmuştur.tımarlı sipahiler,kapıkulu askerleri,mısır ve şam askerleri,eflak boğdan kuvvetleri, macar kralının 20000 kişilik ordusu ve kırım hanının 50000 kişilik süvarisi ile 350 bin kişiyi bulmuştu. padişah, kara mustafa paşa'yı yanık kalesini ele geçirmekle görevlendirmişti. fakat sadrazam bunu çok önemsemedi, amacı avusturya'nın başkenti olan viyana'yı alıp adını duyurmak, büyük bir ün elde etmekti. kendinden emindi. ordusuna çok güveniyordu. karamustafapaşa bir meclis toparladı ve bu mecliste asıl amacının yanık kalesine almak değil viyana'yı kuşatmak olduğunu açıkladı. toplantıda bulunan defterdarlar, anadolu rumeli, diyarbakır, beylerbeyi ve tüm üyeler bu kararı uygun buldular. osmanlı ordusu viyana önüne geldiğinde, şehrin teslim edilmesini istendi. teklifinin reddedilmesi üzerine kuşatma başlatıldı. 1. viyana kuşatmasında olduğu gibi 2. viyana kuşatmasında ordu'da büyük toplar yoktu. havan toplarıyla yapılan atışlar da şehirlerde yangınlar çıktı. viyana'ya avrupa'nın bir çok yerinden yardım gelmeye başladı, viyana'dan gelecek yardımı önlemek için kırım hanı murat giray görevlendirilmişti ,fakat o da merzifonlu kara mustafa paşa'dan nefret ettiği için düşmanın tuna'ya geçmesine göz yumdu. zor durumda kalan kara mustafa paşa birden kuvvetli bir saldırı yaptı tuna'yı geçti ve osmanlı ordusuna yaklaştı.olumsuz giden olaylarla kara mustafa paşa kaçtı ve sonra idam edildi.
avusturya'nın osmanlı kontrolündeki erden'in içişlerine karışmasından dolayı köprülü fazıl ahmet paşa avusturya seferine çıktı. osmanlı devleti karşısında direne diyen avusturya barış antlaşması ile sağlanan barış ortamı katolik avusturya'nın protestan macarları meshep mahkemeye zorlamasıyla bozuldu. macar ileri gelenlerinden tekeli imre, avusturya'nın baskılarına karşı osmanlı devletinden yardım istedi ancak sadrazam fazıl ahmet paşa avusturya ile imzalanan vasvar antlaşmasını istinaden yardım göndermeyi kabul etmedi fazıl ahmet paşanın ölümünün sadrazam olan telefonu karamustafapaşa dördüncü mehmet'i ikna direk macarların yardım isteğini yerine getirmek hem de orta avrupa'daki avusturya'nın gücünü kırmak için viyana üzerine sefer düzenledi. merzifonlu kara mustafa paşanın komuta ettiği osmanlı ordusu 1683'te viyanayı kuşattı . merzifonlu kara mustafa paşa kırım hanına kuşatma esnasında avusturya dışardan yardımın gelmesini engelleme görevini verdi ancak kırım hanı lehistan ordusunun tunaya geçip osmanlı ordusunu arkadan saldırmasına engel olamadı. iki ateş arasında kalan osmanlı ordusu ağır bir mağlubiyet aldı. merzifonlu kara mustafa paşa ordu'yu belgrata çekti. ilkbaharda tekrar gene yokuş yapmak için planlar yaptı ancak viyana kuşatmasında ki başarısızlığından dolayı idam edildi. viyana kuşatmasının hezimetle sonuçlanmasının siyasi olduğu kadar idari, sosyal, ekonomik ve kültürel sonuçları önemliydi önemliydi. 1683 yılında itibaren osmanlı ülkesinin köprülü mehmet paşa dan sonra bulduğum huzur ortamı bu yenilgi ile son buldu. özellikle osmanlı devleti'nin balkan eyaletleri ve başkent istanbul ilk anda kargaşa, ekonomik buhran, eşkıyalık ve ayaklanmalarla karşı karşıya kaldı. eyaletlerde merkezi otoritenin gücü azaldı ve halkın büyük bir kesimi kendi güvenliğini sağlamak amacıyla büyük çiftliklere yöneldi. seferlerin mali yükünü taşıyan halk büyük bir ekonomik sıkıntı içerisine girdi. halkın, askeri ihtilaller ve ayaklanmalar yüzünden devlete olan güveni azaldı. ve avrupalı devletler osmanlı yenebilecek olduklarını anladılar.
ikinci viyana kuşatması başarısızlıkla sonuçlanan ve ikinci defa olan bir olumsuz sonuçtur osmanlı devleti için. o zaman osmanlı devleti sadrazamı on kara merzifonlu mustafa paşa olduğunu tahmin ediyorum. umarım yanlış hatırlamıyorumdur.