1872'de şemsettin sami tarafından yazılmıştır. edebiyatımızdaki ilk romandır. roma'nın anlamı talat ve fitnat'ın aşkı demektir. eserde, romantik kusurlar dikkat çekici özellikte, ölçüde bulunur. eser roman tekniği açısından zayıf bir eserdir. dili ise zamana göre çok sadedir. şemsettin sami'nin roman alanındaki tek eseridir ve türk edebiyatının ilk romanı kabul edilir. talat küçük bir çocukken babasını kaybeder, annesi saliha hanım büyütür, telat delikanlılık döneminde bir yerde iş bulur, her gün daireye gidip gelirken uğradığı hacı mustafa'nın dükkanında fitnatı görür ve hemen orada ona aşık olur. fitnat da talat 'a aşık olmuştur. fitnat hacı mustafa'nın üvey kızıdır. fitnat ın annesi zekiye hanım, fitnata hamileyken, kocasından ayrılmış ve hacı mustafa bey ile evlenmiştir. daha sonra 2-3 sene sonra, fitnat' ın annesi zekiye hanım ölmüştür. ve fitnat 'a üvey babası hacı mustafa bey, hem annelik hem babalık yapmıştır. talat' a aşık olan fitnat, hacı mustafa babasının baskılarından dolayı dışarıya çıkamaz. bu yüzden talat ve fitnat bir araya gelememektediler. talat, fitnatla konuşabilmek için bir yol bulur. ve bu yolda kadın çarşafı giyerek, fitnatın kaldığı eve gitmektir ve bu düşündüğü şeyi yapıyor. fitnat, talat'a aşıktır fakat üvey babası hacı mustafa bey fitnat'ı, daha yaşlı ve zengin bir adam olan ali bey ile evlendirmek ister. fitnat bu durumu kabul etmek istemese de, hacı mustafa'nın dediği olur. ve alibeyli evlendirilir. istemediği bir adamla evliliği kabullenemeyen fitnat, daha ali bey ile bir araya gelmeden, bir çakı ile kendini öldürür. fitnat kendini öldürdüğünde, boynunda annesinden kalma bir muska vardır. ali bey bu muskayı açıp okuduğunda, fitnatın kendi öz kızı olduğunu öğrenir. ve ali bey bir süre sonra bu öğrendiğinin şokuyla delirir. çünkü kızının ölümüne kendi sebep olmuştur. 6 ay sonra da ölür, bu arada sevdiği kız fitnat ölünce bu acıya dayanamayan, talat üzüntüsünden hastalanır ve o da ölür. türk edebiyatında yazılmış ilk roman bu şekilde yazılmıştır.