0

şiir ile karşılaştırıldığında düzyazı her bakımdan daha yenidir ama daha zengin ve çekicidir nice dallara ayrılan gür bir gövde durumundadır anı mektup gezi notları günlük söyleşi deneme bilimsel araştırma biyografi ve diğerleri gibi denemenin atası fransız yazar monte indir o döneminin bir bilgisi tavrıyla ben merkezli içtenlik yüklü denemeler yazdım ancak daha sonra deneme ben merkezli bir tür olmaktan çıkıp bir değerler karşılaştırması kazandı dahası bunalım çağının denemesi uygarlıkları sorguya çekmeye irdelemeye yöneldim bir edebiyat türü olan denemeyi söylem biçimi olarak tanımlayanlar da vardır bunlara göre denemenin yapısını ve biçimini ele aldığı gerçekliğin niteliği belirler deneme kapsamı diğer edebiyat türlerinden daha geniş olan bütün bir yaşamı ve insanı kucaklayan bir türdür deneme bir yandan anılarla geçmiş günlük yaşamdan uzaklaşmış bir zaman dilimi içinde yer alırken bir diğer yandan da geleceği açılır roman gibi deneme de türk edebiyatına batıdan girdi bir bakıma roma'nın kime benzer bir serüven yaşadım gazetenin yaygınlık kazanması roman ve hikayenin gittikçe gelişmesi düz yazının ufuklarını genişletti engel ve sınırlarını kaldırdık ayrıca türk toplumunda ek bir işlev gerçekleştirdim türkçe'nin yenileşmesi ne özleşmesi ne katkıda bulundu düz yazı içeriğini özgü dilini ararken en çok denemeyi zorladığı ve geliştirdim türk düz yazısının dolayısıyla denemenin atası olarak katip çelebi'nin gösterilebilir çağına küskün bu yazar çeşitli savaşlara fetihleri seferlere katıldı ülkeler gördü haklar tanıdı bir tür tarihli günlük denilebilecek fezlekeyi kalemi aldım 20 yüzyılda atatürk denemesinin yolu o sırada adı deneme olmasa bile yahya kemal ahmet haşim yakup kadri karaosmanoğlu ruşen eşref'in ürünleri ile açıldı ama tür olarak kendisini bulamadım türk edebiyatında deneme 1940'lı yıllarından sonra nurullah ataç sabahattin eyüboğlu ahmet hamdi tanpınar gibi yazarlarla kimliğini bulduk bağımsızlığına kavuştu bugün deneme yazarları sınırsız imkanlar özgürlükler tanıyan bu türde düşündükleri yenilikleri daha iyi olduğunu bilmektedirler