akarsular tarafından arındırılarak biriken topraklara denir, samsun, bafra, çukurova, büyük menderes, küçük menderes, asi deltasi, göksu deltasi, adana gibi bölgelerde görülür, alüvyal toprak aşındirma kuvvetinin fazla olduğu durumlarda kayaclari ufak parçalara ayırıp kendi bünyesine alır, ülkemizde delta ovalarının bulunduğu yerlerde olur
akarsular tarafından taşınarak biriken topraklara alüvyal topraklar denir. aşındırma kuvvetinin fazla olduğu durumlarda akarsular kayaçları ufak parçalara ayırıp bünyelerine alır. daha sonrada akarsuyun hızlarının azaldığı bölgelerde ufak kayaç parçaları üst üste birikerek alüvyal toprakları meydana getirir. ülkemizin en verimli tarım arazileri alüvyal topraklar üzerindedir.
örnek verirsek
çukurova
asi deltası
göksü deltası
köyceğiz gölü çevresi
büyük menderes
küçük menderes
gediz
bakırçay
sakarya
bafra
çarşamba gibi bölgelerde alüvyal topraklar görülür.
eski toprakları sınıflandırma sistemine göre topraklar zonal, azonal ve intrazonal olmak üzere üç ana guruba ayrılmaktadır. alüvyal topraklar bu guruplardan azonal topraklar gurubuna girmektedir. akarsuların taşıdığı ince malzemelerin akarsuların yayıldığı alana birikmesi ile oluşur. alüvyal depolar, deltalar, haliçler, teraslar ve kıyılardaki genç alüvyal dolgular üzerinde %1-3 eğimli arazilerde oluşan topraklardır. arazilerin durumuna göre taşkın sularının baskısına uğrayanlar olduğu gibi yüksek teraslarda taşkınların etkisinde bulunmayanları da vardır. ana materyallerin özelliklerine bağlı olarak çeşitli özellikler gösterirler. çeşitli iklim koşulları altında bulunurlar. karadeniz kıyıları; bafra, çarşamba ve adapazarı ovaları...
akarsuların biriktirdiği toprak diye geçer ülkemizde delta ovalarının bulunduğu kısımlarda bulunur mesela samsun bafra adana çukurova gibi
akarsular tarafından taşınarak biriken topraklara alüvyal toprak denir aşındırma kuvvetinin
fazla olduğu durumlarda akarsular kayaçları ufak parçalara ayırıp bünyelerine alır
akarsular tarafından taşınarak biriken topraklardır. çukurova, asi deltası, göksu deltaları, gediz, büyük menderes, küçük menderes, gediz, sakarya, bafra, çarşamba gibi bölgelerde görülür.
gulu gulu zem zem galatasaray fenerbahce besıktas
taşınmış olan topraklara denir. yani azonal topraklardır. akarsular içlerinde aşındırıcı etkisiyle taşıdığı toprakları ve materyalleri eğimiz azaldığı akış hızının düştüğü ve sığ biriktirir
ülkemizde şu şehirlerde görünür
•çukurova
•asi deltası
•göksü deltaları
•köyceğiz gölü çevresi
•büyük menderes
•gediz
•bakırçay
•sakarya
•bafra
•ve son olarak çarşamba gibi bölgelerde alüvyal topraklar görünme ihtimali fazladır.
öncelikle alüvyal toprak nedir onu açıklayalım. alüvyal toprak akarsuların getirdiği topraktır. yani akarsuların bıraktığı toprak. akarsuyun aşındırma gücü fazladır kayaçları parçalar toprak haline getirir. bu toprak çeşidi genellikle delta ovalarında görülür.alüvyal toprak zonal grubuna mahsustur.aluvyal toprağın genel özelliklerini inceleyecek olursak bulunduğu yerden gelen fiziklsel ve kimsayal durumu tespit eder. tanecik boyutları yanında çok çeşitlilik göstermektedir. bu toprak cesidi 3 grupta sınıflandırılmaktadır.
1) alüvyallerden meydana gelen genç düz topraklar: bu toprak çeşidi dar kıyı seritlerde, büyük deltalrin içinde,nehirlerin denizler vardığı yerde , büyük deltalrin içinde yer alır. örnek vermek gerekirse adana çukurova, samsun çarşamba ovası en iyi örneklerdir. verimi iyi oldugu icin ziraatta kullanilir. cok dik ve asiri kesik yerlerdir.
2)alüvyallardan meydana gelen genç topraklar hafif meyilli: bu topraklarım drenajı hiç yok denecek kadar azdir. kırli toprak diye bilinir. turkiyenin iklim şartı nedeniyle hemen hemen her yerinde görülür. rengi açık grimsi bir renktir. üzerinde bitki örtüsü olarak bodur ağaç ot görebilirsiniz.içinde tuz yoktur. genç toprak denir.
3.hidromorfik alüvyal tuzlu toprak : kötü drenaj sonucu meydana gelen toprak çeşidi çok tuzludur. bu toprak yavaş yavas yavaş sonradan meydana gelmiştir.
dünyada bu topraklara örnek:
* amazon nehri deltası
*nil nehri deltası.
*indus ganaj nehirleri
*missisipi nehirleri
ülkemizde örnekleri :
kızılırmak yeşilırmak çukurova antakya karaman
alüvyal topraklar taşınmış toprak anlamına gelmektedir. akarsuların hızlarının fazla olduğu yerlerde sudan dolayı aşınma da meydana gelir ve bu şekilde toprak taşınır. akarsu hızının düşük olduğu yerlerde bu topraklar çökerek alüvyal toprakları oluşturur. delta ovalarını oluşturur.
akarsular tarafından taşınarak biriken topraklardır. aşındırma kuvvetinin fazla olduğu durumlarda akarsu sayesibde inçe parçalara ayrılır ve bünyesine alır. en verimli toprak olup çok bereketli sebze ve meyve üretimine sahiptir. çoğu yerde bulunmaz ama tarım içinde en iyi toprakdır. toprağı verimli olduğu için diğer toprak çeşitlerine bakarak %50 daha verimlidir. diğer toprak çeşitler verimliliği az olduğu gibi taşlık ve verirmişiz topraklar heryerden bulunur ve değeri azdır.
alüvyal topraklar
a-oluşum koşullari
eski toprak sınıflandırma sistemine göre topraklar, zonal, azonal ve intrazonal olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. alüvyal topraklar bu gruplardan azonal topraklar grubuna girmektedir.
akarsuların taşıdığı ince malzemelerin akarsuların yayıldığı alanlarda birikmesi ile oluşur. alüvyal depolar, deltalar, haliçler, terasalar ve kıyılardaki genç alüvyal dolgular üzerinde % 1-3 eğimli arazide oluşan ve gelişen topraklardır.
arazinin konumuna göre taşkın sularının baskınına uğrayanlar olduğu gibi yüksek teraslarda taşkınların etkisinde bulunmayanları da vardır. ana materyallerin özelliklerine bağlı olarak çeşitli özellikler gösterirler. çeşitli iklim koşulları altında bulunurlar.
b-gelişimi
alüvyal toprağı oluşturan materyaller sular tarafından taşınarak bugün bulundukları yerlere, o kadar yakın bir zamanda depo edilmiştir ki henüz toprağı şekillendiren olayların ona herhangi bir özellik vermesine yetecek kadar bir süre geçmemiştir.
alüvyal toprakların yakın zamanlarda biriktirilmiş olanları yanında, yüzlerce senelik olanları da vardır. ancak bunlarda iklim ve vejetasyonun etkisi, geçen zaman sürecinin azlığı dolayısıyla belirgin olarak ortaya çıkmamıştır.
sürekli olarak taşkın ve birikmeye uğrayan sahalarda devamlı malzeme birikmesi, alüvyal malzemenin ayrışmasını ve toprağın yüzeyinden yıkanan maddelerinin altta birikmesini engeller.
suda yüzer halde taşınan killerin biriktiği art bataklık depolarında ağır bünyeli alüvyal topraklar hakimdir. buna karşılık akarsu yatağının kenarında suların yataklarından taşarken biriktirdikleri kumlu topraklar baskındır. genel olarak drenajının iyi olduğu alüvyal topraklar, besin maddeleri bakımından zengin olup tarıma uygun toprakları oluşturur.
alüvyal topraklar koptukları ana maddeye benzerler. bu toprakların pek çoğu üzerinde sular kabardığı zaman, hâlâ tortul madde ilaveleri olmaktadır. her ne kadar son yıllarda taşkın kontrolü çalışmaları sayesinde kısmî değişiklikler olmuşsa da, bazı akarsularda bu olay kuvvetli şekilde devam etmektedir.
c-özellikleri
alüvyal toprakların fiziksel ve kimyasal özelliklerini, alüvyal malzemenin kaynaklandığı sahadan gelen malzemenin fiziksel ve kimyasal özelliği tayin eder. örneğin: muş ovası’nın güney kesiminde kumlu ve kahverengimsi olan alüvyonların özelliğini bitlis dağları’ndan aşınan paleozoik metamorfik şistler etkilemiştir. bu alüvyonlar genellikle kireçsiz, silisli ve koyu renklidir. buna karşılık ovan kuzey kesimindeki alüvyal toprakların beyaz ve killi olması, kuzeydeki aşınan tersiyer killi-marnlı ökelerin özelliğinden ileri gelmektedir.
toprak oluşumuna bağlı olarak meydana gelmiş toprak horizonları belirgin değildir. genellikle ochric ve umbric a horizonları ile histic h (organik madde oranı fazla, su ile doygun) horizonuna sahiptir. dünyanın hemen hemen bütün bölgelerinde her çeşit doğal vejetasyon altında bulunabilirler. pedojenik süreçlerin daha yeni başlamasından ötürü profil morfolojileri fazla gelişmiş değildir. taneci
akarsular tarafından taşınan akbirlik topraklara alüvyal topraklar denir aşındırma kuvvetinin fazla olduğu durumlarda akarsular kayaçları ufak parçalara ayırıp bünyelerine alır daha sonra akarsuyun hızlarının azaldığı bölgelerde ufak araç parçaları üst üste birikerek ülkemizde en verimli tarım arattı alüvyal topraklar üzerindedir bunlara örnek çukurova deltası köyceğiz gölü çevresibüyük menderes küçük menderes gediz bakırçay sakarya bafra çarşamba gibi bölgelerde alüvyal topraklar görülür eski toprak sınıflandırılmaları hangi topraklar zonyl az ona veultrazone al olmak üzere 3 gruba ayrılmıştır alüvyal topraklar bu gruplardan az olan topraklar grubuna girmektedir akarsuların taşıdığı ince malzemelerin akarsuların yayıldığı alanlarda birikmesi ile oluşur alüvyal depolar deltalar haliç'ten yarasalar ve kıyılardaki genç depolar alüvyal dolguları üzerinde yüzde bir veya yüzde üç eğimli arazide oluşan ve gelişen topraklarla arazinin konumuna göre taşkın sularını baskısına uğrayanlar olduğu gibi yüksek taraflarda taşkın etkisinde bulunmayanlar da vardır ana materyallerinin özellikleri bağlı olarak çeşitli özellikler gösterirler çeşitli iklimalınıyorsun toprağı oluşturan metal sular tarafından taşınarak bugün bulundukları yerlere o kadar yakın bir zamanda depo edilmiştir ki henüz toprağı şekillendiren olayların ona herhangi bir özellik vermesine yetecek kadar bir süre geçmemiştir alüvyal toprakların yakın zamanlarda biriktirilmiş olanları yanında yüzlerce senelik olanları da vardır ancak bunlarla iklim ve vejetasyonun etkisi geçen zaman söylediğinin azlığı dolayısıyla belirgin olarak ortaya çıkmamıştır sürekli olarak taşkın ve birikmeye uğrayan sahalarda devamlı malzeme birikmesi alüvyal malzemenin ayrışmasını ve toprağın yüzeyinden yıkanan maddelerinin altta birikmesini engeller suda yüzer halde taşınan çiller'in alt bataklık depolarında ağır bünyeli alüvyal topraklar hâkimdir buna karşılık akarsu yatağının kenarında suların fırında taşarken biriktirdikleri kumlu topraklar baskındır genel olarak drenajının iyi olduğu alüvyal topraklar besin maddeleri bakımından zengin olup tarıma uygun toprakları oluşturur alüvyal topraklar koltukları ana maddeye benzerler bu toprakların pek çoğu üzerinde sular kabardığı zaman ha hala tortul madde ilaveler olmaktadır her ne kadar son yıllarda taşkın kontrolü çalışmaları sayesinde kısmi değişiklikler olmuş sada bazı akarsularla bu kuvvetli şekilde devam etmektedirbazı akarsularla kuvvetli şekilde devam etmektedir
alüvyal toprak akarsu tarafından aşındırılarak başka bi yere de biriken toprağa denir . ülkemizde bafra,çukurova,çarşamba,büyük menderes,küçük menderes gibi yerler örnektir . toprak mineral bakımından zengindir.
verimli bir toprak cesididir daha sık delta ovalarında görülür
alüvyal deyince aklımıza gelecek ilk şey akarsudur. çünkü akarsuların taşıyıp biriktirdiği topraklardan oluşur. akarsular, hızlarının fazla olduğu yerlerde aşındırma yaparak bu parçaları içine alır ve hızının azaldığı yerde üst üste birikmesiyle alüvyal toprakları oluştururlar. verimli topraklardır. delta ovalarında sıklıkla görülen bir toprak tipidir.
sürüklenme veya uçıuşmayla oluşan kumlu topraktır
akarsuların taşıdığı topraklar alüvyal toprak olarak anılmakta olup bu toprak tipine ege ve çevresinde rastlanabilmektedir.
alüvyal topraklar ülkemizin en verimli topraklarıdır. ülkemizde ege bölgesi çukurova antakya kahramanmaraş kızılırmak yeşilırmak deltalarında görülür.