türk silahlı kuvvetleri tarafından emir komuta zinciri içerisinde yapılan 12 eylül 1980 tarihinde gerçekleştirilen askeri darbedir. 80 ihtilali ya da eylül darbesi diye de bilinir. türkiye'de yönetime yapılan üçüncü askeri mudaheledir. 1975-80 yılları arasında artan terör olayları, artan ekonomik sıkıntılar, sağ sol sıkıntıları gibi problemler hat safhada iken artan kişisel siyasi cinayetler ve son olarak kudüs mitingi en büyük nedenleridir. eylül darbesi ile devrilen süleyman demirel'ın başbakan olduğu hükümetti. tbmm kapatılıp mevcut anayasa uygulamadan kaldırılmıştır. siyasi partilere son verilmiş sıkıyönetim uygulamaları artmıştır. binlerce kişi idam edilmiş, bir milyon kişi fişlenmiş, 14 bin kişi vatandaşlıktan çıkarılmış, binlerce kişi yurt dışına kaçmıştır. bir çok gazeteci hapis cezası almış, bir çok hakim ve öğretmen açığa alınmış, idam davalarında aktif infaz süreci başlamış, çoğu kitap ve film yasaklanmıştır.