ekinoks tarihleri olarak bildiğimiz 21 haziran yaz gün dönümü olup bu tarihte kuzey yarım kürede yaz, güney yarım kürede kış mevsimi başlar. güneş ışınları bu tarihte yengeç dönencesine dik gelir. kuzey yarım kürede en uzun gündüz, güney yarım kürede en uzun gece olur. yengeç dönencesi üzerinde öğlen 12'de gölge oluşmaz. herhangi bir noktadan kuzeye doğru gündüz, güneye doğru gece süresi uzar. kuzey yarım kürede gündüzler kısalırken güney yarım kürede uzar.
21 aralık kış gün dönümü ise güney yarım kürede yaz başlarken kuzey yarım kürede kış mevsimi yaşanır. oğlak dönencesine güneş ışınları dik açıyla gelir. kuzey yarım küre en uzun geceyi , güney yarım küre en uzun gündüzü yaşarlar. herhangi bir noktadan güneye doğru gündüz, kuzeye doğru gece süreleri uzar. güney yarım kürede gündüzler kısalır, kuzey yarım kürede uzar. gelelim türkiye'ye. türkiye'de 21 haziran tarihinde yaz mevsimi başlar. bütün bir yıl için güneş ışınlarının en büyük açıyla geldiği tarihtir. gündüzler uzun ve en uzun gündüz, en uzun gece yaşanır. karadeniz bölgesine doğru gidildiğinde gündüzler uzar geceler kısalır. ve bu tarihten itibaren gün dönümü yani gündüz süresi kısalmaya başlar.
21 aralıkta ise türkiye'de kış mevsimine girilir. güneş ışınları açısı en küçüktür. geceler uzun ve en uzun gece 21 aralık. kuzeye doğru geceler uzar. ve gündüzler bu tarihten itibaren uzamaya başlar. aslında bunlar türkiyenin kuzey yarım kürede yer almasının yani matematik konumun sonuçlarıdır.
türkiyede yaz gün dönümü.
en uzun gün sadece kuzey yarimküreyi değil ayni zamanda güney yarimküreyi de etkilemektedir. bu tarihte güney yarimkürede kiş başlamaktadir. güney yarimkürede en uzun gece en kisa gündüz yaşanmaktadir. ayrica aydinlanma çemberi güney kutup dairesini teğet geçerken güneş işinlarini yil içerisinde alabileceği en dar açi ile almaktadir. bu tarihten sonra oğlak dönencesinin güneyinde en uzun gölge yaşanmakta ve gölge boylari kisalmaktadir. sadece kiş ve yaz olarak kabul edilmez. bu tarih bazi ülkelerde yazin yada kişin ortasi olarak kabul edilir. ayni zamanda kutup dairesinde 24 saat gündüz yaşaniyor. güneyde ise 24 saat gece yaşaniyor. saat 12 olduğunda yaz döngüsünde güneş dik bir açiyla gelir ve yengeç dönencesinde bölge sifir olur. 21 haziranda en uzun gece sinopta yaşanirken 21 aralikta hatayda en uzun gündüz yanair. böylece yaz dün dönümü böyle tamamlanir.
kiş gün dönümü.
türkiyenin bulunduğu kuzey yarimkürede yaklaşik 21 aralikta güneş işiklari oğlak dönencesine dik gelir. bu tarihten sonra kuzey yarimkuresinde günler uzamaya geceler kisalmaya başlar. güney yarim kürede tam tersi günler kisalmaya geceler uzamaya başlar gölgesinin en uzun olduğu günde o gündür. kiş gün dönümü kuzey yarim kürede yer alan pek çok ülkede ve kültürde kişin başlangici olarakkabul edilir. bu özel güne bağli çeşitli kutmalar veya gelenekler de vardir. 21 aralik kiş gündönümünün kişin tam ortasi kabul edildiği ülkeler de vardir.
= 21 haziran yaz gün dönümü =
21 aralik kiş gün dönümü =
diyebiliriz.
yaz dönümü 21 haziran iken, kış dönümü 21 aralık'tır.