selçuklular ile bizanslılar arasında yaşanan bu savaşın tarihteki önemi büyüktür. yüzyıllık çarpışmalardaki ilk büyük meydan muharebesidir. bizans'ın gücünü anlamak amacıyla yapılan bir savaştır. pasinler savaşı, 1048 yılında erzurum sınırlarında bulunan pasinler'de büyük selçuklu ve bizans ordusu arasında yapılmıştır. ancak savaş sırasında gürcü ve ermeniler bizans ordusunu desteklemiştir. zaten bu iki millet her zaman türklerin karşısında olan herkesi desteklemiştir. pasinler savaşı, büyük selçuklu devletinin zaferi ile sonuçlanmıştır.
büyük selçuklu devleti bu savaşın sonunda bir güç kazandı ve anadolu'yu fethetme cesaretini kendinde bulmuştur. bizansın güçsüzlüğü topraklarını koruyamayacağı artık anlaşılmış oldu
uzun bir süre devam edecek olan selçuklu bizans savaşlarının ilk büyük meydan muharebesi. 1045 yılında iki devlet birbirine sınır komşusu haline gelmişti. üç yıl sonra selçuklu sultanı komşusu olan bizansın gücünü test etmek amacıyla bir yağma ve keşif seferi düzenleme kararı vermiştir. bu amaç ile kardeşi ibrahim yinal ve amcasının oğlu olan kutalmış komutasın da birlikler bölgeye gönderilmiş ve doğu anadoluda akınlara başlanmıştır. birçok yerleşim yağmalanmış ve erzurum dolaylarına kadar akınlar devam etmiştir. dönemin kaynakları bu harekat sırasında çok ciddi miktarda ganimet ve esir alındığını belirtmektedir. bizans imparatoru bu harekatı haber alınca bölgede bulunan kuvvetlerine haber göndermiş ve akının durdurulması istenmiştir. bölgedeki bizans ordusu müttefik olan gürcü ordusuyla birleşmiş ve selçuklu ordusunu harekatı durdurmak amacı ile ilerlemiştir. iki ordu 1048 yılında karşılaşmış ve bir gün boyunca süren savaş kesin bir sonuç vermemiştir. ibrahim yinal ve kutalmış komutasındaki selçuklu kuvvetleri bir günlük meydan savaşının ardından akınlar süresince topladıkları ganimet ile selçuklu sınarlarına çekilmiş ve böylece savaş sona ermiştir. kesin sonuçlu bir savaş olmamakla birlikte, selçuklu kuvvetlerinin bizans ve gürcü birleşik kuvvetlerine göre çok az kayıp vermesi gerekse topladıkları yüksek miktardaki ganimetleri koruyarak selçuklu topraklarına dönmüş olması, savaşın stratejik selçuklu zaferiyle sonuçlandığını göstermektedir. bu savaştan sonra zaman zaman akınlar devam ede gelmiştir.ilk ciddi bizans selçuklu savaşı olan pasinler yaklaşık 250 yıl sürecek bir mücadelenin başlangıcı olmuştur.