0

1. dünya savaşı temmuz ayının 1914 tarihinde saray bosna gezisi sırasında avusturya macaristan imparatorluğu veliahtinin ve karısının sırp milliyetçi biri tarafından vurulup öldürülmesi ile başlamış olup bütün dünya devletlerinin teker teker savaşa dahil olmasıyla büyüyüp oldukça yayılmıştır. fakat bu olay sadece bahane olarak kabul edilir çünkü savaşın çıkış sebeplerinin altında birçok neden yatmaktadır. almanya, avusturya macaristan ve italya kendi aralarında ittifak gurubunu kurar diğer taraftan ingiltere fransa ve rusyada kendi grubunu oluşturur itilaf devletleri adı altında. almanya ve italya siyasi birliğini geç tamamlayarak sömürgecilik ve pazar arayışına biraz geç kalmışlardı o yüzden gözlerini ingiltere ve fransa'nın sömürgelerine dikmişlerdi fakat savaşın başlaması ile italya taraf değiştirip itilaf grubuna katılmıştır. osmanlı devleti ise trablusgarp ve balkan savaşlarının ağır yenilgisiyle oldukça fazla toprak kaybetmişti bu yüzden devlet erkanı daha doğrusu ittihatçılar kaybettikleri toprakları geri alabilmek için bu savaşa almanya'nın yanında katılmaya karar verirler ve gizli bir ittifak antlaşması imzalanır daha sonra bir oldu bittiye getirerek osmanlıyı sadrazam ve hatta padişah 5. mehmet reşad'ın bile haberi olmadan bir gecede savaşa girerler 29 ekim 1914 gecesi almanlardan bize sığınan 2 savaş gemisi yavuz ve midilli gemileri yanlarına hamidiye ve birkaç osmanlı donanmasından gemiler eklenerek karadenize açılırlar ve rusya'nın liman kentlerinden odessa ve sivastopolu bombalarlar bu olayda birçok rus fransız gemisi batırılır ve şehirler oldukça yoğun top ateşine tutulurak rusyaya ağır hasar verilir bunun üzerine rusya ise ertesi gün osmanlı devleti'ne savaş ilan ederek kafkas cephesi açılır bu cephede osmanlı ordusunun yetersizliği ve yanlış yönlendirilmesi sonucunda ağır kayıplar verilir ve sarıkamış hezimeti olur doğu anadolunun birçok yeri ertesi yıl rusya'ya karşı kaybedilir. çanakkale cephesinde ise fransız ve ingiliz ortak donanmalarına karşı her muharebede osmanlı ordusu zafer kazanır ama oldukçada fazla kayıplar verir. güneyde ise ırak cephesinde kut bölgesinde 1916 yılında büyük bir ingiliz ordusu esir alınır ve yine zafer kazanılır fakat daha sonra sürekli güç toplayan ingilizler tekrar saldırdığında osmanlı devleti buna karşı koyamaz ve bağdati kaybeder. filistin cephesinde ise birkaç kez süveyş kanalını geçip mısıra sefer düzenleyen ordu ingilizlerin yoğun karşılık vermesi sonucu başarısız kalırlar ve savunma pozisyonuna geçerler 1917 yılının sonlarında gazze kudüs şam beyrut gibi önemli şehirler tek tek elimizden çıkar. hicaz yemen cephesi ise kutsal toprakları düşmandan korumak amacıyla açılır fakat araplarında desteğini alan ingilizler buradadada üstünlüğü ele geçirirler fakat bir yerde medinede çöl kaplanı fahrettin paşa komutasındaki osmanlı ordusu uzun süre dayanır hatta savaşın bitmesinden sonra 72 gün daha savunurlar medineyi ocak 1919 yılında padişahın ricasıyla teslim olunur çünkü artık yapacak bişekalmamış