insan etkisi olmadan kendiliğinden oluşmuş göller doğal göllerdir. oluşum şekillerine göre çeşitleri vardır gölleri oluşum şekillerine göre sınıflandırarak tek tek örneklendirebiliriz. bu çeşitlerden biri tektonik göllerdir. ülkemizde göllerin bir çoğu tektonik hareketlere bağlı oluşan göllerdir. ülkemizde görülen tektonik göller marmara bölgesinde manyas, ulubat, iznik, sapanca, akdeniz'de ise beyşehir, eğirdir, acıgöl ve burdur gölleridir. iç anadolu'da ilgin, tuzgölü, akşehir, doğu anadolu'da ise çıldır, hazar ve van gölüdür.
ikinci bir doğal oluşum biçimi volkan patlamaları sonucu oluşan volkanik göllerdir. başlıca volkanik göllerimiz elbette volkanik dağlar çevresinde oluşan nemrut volkani ile nemrut gölü, süphan dağı ile aygır gölü, isparta'da gölcük ve ülkemizin nazar boncuğu diye bilinen konya karapınar meke tuzlası ve acıgöl'dur. üçüncü oluşum şekli karstik oluşum gölleridir. kireçli kayaçların aşınmasıyla oluşurlar. göller yöresinde salda ve kestel gölleri örnektir. ayrıca batı toroslarda elmalı, avlan ve akdeniz'de yer alan beyşehir ve eğirdir gölleridir. bu iki göl hem karstik hem tektonik kaynaklıdir.
başka bir oluşum şekli buzul oluşum gölleri olup ülkemizde çok sık rastlanmaz. yalnızca ağrı, süphan, erciyes, kaçkar gibi yüksek dağlarda görülür. bir başka oluşum şekli de set gölleri olup volkanik set ve alüvyon set kıyı set ve heyelan set gölleri, olmak üzere dörde ayrılır. ülkemizdeki doğu anadolu bölgesinde bulunan van, nazik, balık, haçlı ve çıldır gölleri volkanik set göllerdir. ege bölgesinde bafa, köyceğiz gölleri , ankara çevresinde eymir ve trabzonda uzungöl ise alüvyon set göllerın örnekleridir. marmara'da büyük küçük çekmeceler ve terkos kıyı set gölleri son olarak da erzurum tortum, ordu zinav, amasya barabay, bolu yedigöller ve trabzon'da sera heyelan set gölleridir.
tuz gölü, iznik gölü ,burdur gölü, manyas gölü,acıgöl, uluabat gölü