gerçek adı; el-melikü'l-muzaffer seyfüddin kutuz'dur. türk asıllı memlük sultanıdır. harzemşahlar hanedanına mensuptur. bir savaş sırasında moğollar'a esir düşmüştür ve dı-maşk (şam)'da sonradan kendisine nispet edildiği emir izzeddin aybek türkmani tarafından satın alınıp kahire'ye götürülmüştür. üstün zekası ve kabiliyeti yanında cesareti ile de dikkat çeken ve askeri hiyerarşinin basamaklarını hızlı bir şekilde tırmanan kutuz, efendisi aybek'in hanımı şecerüddürr'ün yerine el-melikü'l-muiz ünvanıyla tahta çıkarılmasından sonra saltanat naibliği makamına getirilmiştir. moğollar'a karşı ülkeyi hakkıyla savunabilecek muktedir bir kişinin tahta çıkmasına karar verilmiş ve 1259 yılında nureddin ali'nin yerine e-melikü'l-muzaffer seyfüddin kutuz ünvanıyla memluk sultanı ilan edilmiştir. ayn calud savaşı'nda büyük rol oynayan baybars el-bundukdari bu başarısı sebebiyle kutuz'dan halep naibliğini istemiş, reddedilince 1260 yılında kutuz'u av sırasında suikast düzenleyerek öldürmüştür.