sultan abdulaziz dönemi ıslahatları: yurt dışına çıkan ilk padişahtır. ingiltere, fransa, avusturya, prusya gibi devletlere gitmiştir. vilayet nizamnamesi yayınlanmıştır. eyaletler kaldırılmıştır.
yönetim birimi:
- vilayet/vali
- liva(sancak)/mutasarrıf
- kaza/ kaymakam
- nahiye/müdür
- köy/muhtar
basın yayın üzerindeki denetimler için matbaat nizamnamesi çıkartılmıştır. osmanlı devleti, bank-ı osmaniye'ye ortak olarak bank-ı osmani-i şahane adını almıştır. para basma yetkisi tanınmıştır. memleket sandıkları ve emniyet sandıkları kurulmuştur. çiftçilere mali destek sağlanmak istenmiştir. süveyş kanalı fransızlar tarafından açılmıştır belerbeyi ve çırağan sarayları yapılmıştır. ramazan kararnamesi ile hazinenin iflas ettiği açıklanmıştır. üretimi canlandırmak için ıslah-ı sanayi komisyonu kurulmuştur. hazine-i hassa'dan esnafa kredi verilmiştir. galata köprüsü ve galata beyoğlu tüneli açılmıştır. en büyük dış borçlanma bu zamanda yapılmıştır. maarif nezareti maarif-i umumiye nizamnamesini yayımlamıştır. nizamname ile her köy ve mahallede sıbyan mektebinin kurulması kararlaştırılmıştır. nizamname ile eğitim kurumları yeniden yapılandırılarak sıbyan,rüştiye, idadi, sultani, darülfünun şeklinde planlanmıştır. darilfünun, ilk osmanlı üniversitedir. robert koleji açılmıştır. arnavutköy kız koleji açılmıştır. ''sultani'' adında eğitim kurumları açılmıştır. ''ıslahane'' adı verilen okul açılmıştır. erkek çocuklarına mesleki ve sanat alanında eğitim verilmiştir. şeker ahmet paşa ilk resim sergisini açmıştır. şeker ahmet paşa'nın eserleri:
- narlar ve ağaçlar
- çoban
- koyunlar ve doğa
- ormanda geyik ve oduncu
sultan ahmet meydanında ilk osmanlı sergisi açılmıştır. bu serginin adı ''sergi-i umumi-i osmani'' dir. mektebi nüvab kurulmuştur. ahmet cevdet paşa başkanlığında bir komisyon mecelle'yi hazırlamıştır. mecelle osmanlı devletinin ve islam dünyasının ilk medeni kanunudur. vakıf, aile ve miras hukukuna yer verilmiştir. devlet ve kanun yönetmeliklerini yayımlamak için düstur adlı bir dergi yayımladı.