balta limanı ticaret antlaşması osmanlı devleti ile ingiltere arasında imzalanmış olan bir antlaşmadır. 1838 yılında ikinci mahmut ile kraliçe victoria arasında imzalanmıştır. bu antlaşma oldukça önemlidir. osmanlı devleti 1826 yılından beri ülkedeki ham maddelerin çıkışını engellemek için yedi vahid yani tekel sistemini ortaya koymuştur. bunun nedeni ise ingiltere'nin osmanlı devletine baskı yapması ve osmanlı devletinin ekonomisinin geriye gitmesidir. mısır valisi mehmet ali paşa'nın isyanı üzerine mustafa reşit paşa ingiltere'den yardım istemiştir. bunun üzerinde balta limanı ticaret antlaşması imzalanmıştır. bu antlaşmanın önemli hükümleri şunlardır:
- yedi vahid yani tekel sistemi kaldırılmıştır.
- ingiltere iç ticarete katılmıştır.
- ingiliz tüccarlar osmanlı devletinin ürünlerinin ihraç etme hakkına sahip olmuştur.
- transit resmi işlemi kaldırılmıştır.
- ingiliz gemileriyle gelen ürünler sadece bir defaya mahsus gümrükten geçince ödeme alınacak hale getirilmiştir.
- osmanlı devleti içerisinde faal olan tüccarlar osmanlı devletinin has tüccarlarından daha az vergi ödeyecek.
bu antlaşma ile osmanlı devletinin ekonomisine tam anlamıyla balta vuruldu. bu antlaşmanın osmanlı devletinin ekonomisine etlkileri ise şu şekilde olmuştur:
- kapitülasyon sistemi sağlamlaştırılmıştır.
- osmanlı devleti diğer devletlere yüklü miktarlarda borçlandırılmıştır.
- osmanlı devleti sanayisi çökmüştür.
- ekonomi tam anlamıyla bozulmuştur.
- işsizlik artmıştır.
- küçük iş yerleri kapanmıştır.
- el tezgahları işletilmemeye başlanmıştır.
- loncalar önemini yitirmiştir.