evliyâ çelebi ( d. 25 mart 1611, i̇stanbul - ö. 1682), 17. yüzyılın önde gelen gezginlerindendir. elli yılı aşkın süreyle osmanlı topraklarını gezmiş ve gördüklerini seyahatnâme adlı eserinde toplamıştır.çelebi ailesi aslen kütahyalı olup, fetihten sonra i̇stanbul'a yerleşmiş, zaman zaman kütahya'da da kalmışlardır. i̇stanbul'un fethi sırasında evliya çelebi'nin dedesi kara ahmet bey'in dedesi olan yavuz özbek (er), fatih sultan mehmed'in akıncılarından olup fetih ganimeti ile unkapanı'nda yüz dükkân, bir cami ile beraber bir ev yaptırmıştır. eski adıyla sağrıcılar camii olan bu cami yavuz sinan camii'dir. evliya çelebi'nin dedesi kara ahmet bey, kütahya'daki evlerinin önündeki türbede medfundur. babası derviş mehmed zıllî,i. süleyman'dan i. ahmed’e kadarki padişahların kuyumcubaşılığında bulunmuş pek çok sefere katılmış, çok yaşlı iken vefat etmiştir. annesi abhaz'dır. annesinin kardeşi melek ahmed paşa'nın validesi olduğu için melek ahmed paşa'nın himayesinde bulunmuştur. amcası firâki abdurrahmân çelebi'dir.babası, annesi ve büyük annesi beyoğlu'nda şimdiki lohusa sultan türbesi yakınındaki meyyit mezarlığı'nda gömülüdür unesco tarafından doğumunun 400. yılı münasebetiyle 2011 yılı, evliya çelebi yılı ilan edilmiştir.hicri 10 muharrem 1020, miladi 25 mart 1611'de i̇stanbul' da doğmuştur.evliya çelebi, çok iyi bir öğrenim gördü. önce mahalle mektebine gitti. daha sonra şeyhülislam hamit efendi medresesi'ne girdi. burada yedi yıl okuduktan sonra saraya özgü bir okul olan enderun'a devam etti. enderûn'da sarf (dil bilgisi), nahiv (gramer), kâfiye, hüsn-ü hat dersleri gördüğü gibi enderûn musikişinaslarından musâhip derviş ömer ağa'dan da musiki öğrendi.okul öğreniminin dışında özel hocalardan kur'an, arapça, güzel yazı, musiki, beden eğitimi ve yabancı dil dersleri aldı. kur'an'ı ezberleyerek hafız oldu. öğrenimini bitirdikten sonra 25 yaşında iken ayasofya camii'nde mukabele okuduğu sırada camiye gelen iv. murad'ın iradesiyle saraya alınıp musahipler arasına katıldı. saraya alınmasına o sırada silahtar olan akrabası melek ahmed paşa, ruznâmeci i̇brahim efendi ve hattat hasan paşa yardımcı olmuşlardır. yaptığı işlerle padişah ve devlet ileri gelenlerinin beğenisini kazandı. iv. murad'ın vefatına kadar sarayda zeka ve güzel konuşma kabiliyeti sayesinde pâdişahın teveccühünü kazandı. bu yüzden çok yüksek görevlere getirilmesi düşünülüyordu.seyahatlerini melek ahmed paşa, defterdarzâde mehmed paşa, köse ali paşa, köprülü mehmed paşa, kırımı hanı ve sairenin refakatinde yaptı ve bunlarla beraber yabancı ülkeleri de gördü. vezirlerle seyahatleri sırasında onların imam ve müezzinliklerinde ve iç ağalıklarında bulunarak pek çok defa haber götürme göreviyle i̇stanbul'a ve başka yerlere gidip geldi.1682 yılından sonra vefat etti. ölüm yeri ve mezarı bilinmemektedir. kabri bir ihtimal, şimdi lohusa sultan türbesi yanındaki meyyit mezarlığı'nda, ailesi yanındadır.
dünyaca tanınan türk gezgin evliya çelebi dünyada gezip gördüğü yerleri seyehatname adlı eserinde anlatmıştır marco polodan sonra akla gelen ikinci en önemli isimdir evliya çelebi
evliya çelebi ilk gezginlerimizdendir.çeşitli yöreler gezerek her yöreden edindiği bilgileri yemekleri birleştirip saray mutfağına sunar. bu şekilde çeşitli yemekler ile bir kitap oluşturur. sadece yemeklere sınırlı değildir. çeşitli kültürel şeyleri de bu kitapta birleştirir.
bilgi ediniyoruz yazacaktim:)
evliya çelebi 17. yüzyılın önde gelen gezginlerindendir.elli yılı aşkın süre osmanlı topraklarında gezmiş ve gördüklerini seyahatname adlı bir eserinde toplamıştır.tarihimiz için önemi seyahatname adlı eser den biz o dönemin kültü ru , tarihi olayları , insanların yaşayış tarzı ve buna benzer bircok konuda bilgi etmiyoruz.