dolaylı tümleç dilbilgisinin çeşitli ögelerinden birisidir.dilbilgisinde daha çok kime nerede ne zaman gibi bulmaya yönelik sorulardır.bir sürü örnek verebiliriz örneğin;''bugün dışarıya çıkacak'' sözcüğğnde nereye çıkacak dışarıya çıkacak şeklinde soruya cevap veriyor dolaylı tümleç sorularıyla daha birçok örnek verilebilir ama genel anlamıyla dolaylı tümleç budur.
dolaylı tümleç türkçe dilbilgisi kurallarından bir tanesidir. dolaylı tümleç, cümlede ismin, e, de, de, den, dan ekleri ile ayrılasına denir. daha açık olarak şöyle açıklayabilirim. cümlenin yüklemine nereye, nerede, nereden soruları sorararak cevap bulmaya çalışırız. örnek verecek olursak şöyle bir cümle ile başlayalım.
bugün annem ve babam ankara'dan geldi. cümlesinin yüklemi 'geldi' kelimesidir. bu yükleme nereden sorusunu sorarsanız cevap olarak cümleden 'ankara'dan' kelimesi olacaktır. dolayısıyla bu cümlede dolaylı tümleç ankara'dan kelimesidir.
dolaylı tümleç e de den ekleri alarak cümlenin dolayısıyla yüklemin anlamını fiilin çıkma uzaklaşma bulunma ve yönelme yaklaşma bakımlarından ilgili olduğu yer yönünden tamamlayan ögedir yer tamamlayıcısı da denir biz yazları köye gideriz sahil lüksümüz yok bizim nice tarihi eserler sular altında bırakılıyor buğday çiftçiden hep ucuza alırlar başucumdaki lambayı yakıp saate baktım büyük bir boşlukta bozuldu büyü sağ taraftan çıngırak sesleri geliyordu başımın üstünden yorgun bulutlar geçer yaklaşma ve uzaklaşma ekleyen tamamlayıcıları isim cümlelerinde çok az bulunur bulunma ekleyen tamamlayıcıları ise her cümlede bulunabilirler isim cinsinden bütün kelimeler ve kelime grupları dolaylı tümleç olabilir bir cümlede birden fazla aynı veya farklı cinsten yer tamamlayıcısı bulunabilir bazı yer tamamlayıcıları kendinden önceki yer tamlayıcısının açıklayıcısıdır her tarafta yükselen otların kenarlarında kırların en tenha ve göze görünmez noktalarında başlıbaşına tam bir güzellik de açılmış belki renkleri biraz soluk kır çiçekleri vardı