dış kuvvetlerle kayalar fiziksel ve kimyasal yollarla parçalanır, ayrışırlar. bunun sonucunda oluşan çeşitli boyuttaki malzemeler ile eriyik halde taşınan maddeler deniz, göl, akarsu tabanlarında birikir. bu birikimler sonucu oluşan taşlardır. oluşumuna göre üç gruba ayrılır. taneli tortullar: kayaların ayrışması ufalanması sonucu oluşan kil kum çakıl akarsu rüzgar etkisiyle taşınarak çukur yerlerde birikirler. biriken malzemeler kireçli bir çimento yapısı ile birleşerek taşlaşır. bunun sonucunda kil taşı kum taşı çakıl taşı konglomeralar oluşur. kimyasal tortullar: suda erimiş olarak taşınan maddeler sığ su ortamlarında suların buharlaşması sonucu çökerler. örnek olarak suda bulunan bikarbonatlar suların buharlaşması sonucu traverten olarak çökerler. göl ve denizlerde suların buharlaşması sonucu kireç ve killer çökerek kalker taşı oluştururlar. organik tortullar: sularda yaşayan bitki ve hayvanların çukur alanlarda birikmesi ile organik tortul kayaçlar oluşur. sığ göl de biriken bitki artıkları üstü killi kumlu malzeme ile kaplanır. bunlar basınç altında yavaş yavaş yanması sonucu kömür oluşur. turba taş kömürü linyit kömürü tebeşir petrol organik tortullara örnektir.