kentleşme, yazı, ortak din anlayışı, gelişmiş sanat, araba tekerleği, ziggurat yapıları
tarihte ilk yazıyı sümerler bulmuştur ve kullanmışlardır ilk yazılı kanunlar ilk takvim ilk matematik bilgileri yine sümerlere aittir. sümerler çok tanrılı dine inanırlar ve ziggurat adı verilen tapınaklarında tanrılarına tapınırlardı ve kurban keserlerdi.sümerler mezopotamya da kurulan akadlar tarafından son verilmiştir.