tarih, yazının bulunmasına göre iki döneme ayrılmıştır. yazının icadından önceki döneme tarih öncesi çağlar, yazının icadı ile başlayıp günümüze kadar devam eden döneme ise tarihi çağlar denmektedir.
m.ö 3200 yazının icad tarihidir.
tarih öncesi çağlar: taş devri ve maden devri olarak ikiye ayrılır.
taş devri: eski taş, orta taş, yeni taş olarak üçe ayrılır.
maden devri: bakır, tunç, demir olarak üçe ayrılır.
taş devri;
eski taş: en uzun ve ilkel dönemdir
avcılık ve toplayıcılık yapılır.
mağara duvarlarına resimler yapılmıştır. bu resimler ilk sanat eserleri olarak kabul edilir.
devrin sonlarına doğru ateş bulunmuştur. (ısınma-korunma-aydınlanma-pişirme amaçlı)
bu dönemde buzul çağı yaşanmaktadır.
orta taş: geçiş dönemidir.
iklim biraz daha yumuşamıştır.
insanlar mağaralardan çıkıp ırmak ve nehir kenarlarına yerleşmiştir.
yeni taş: yerleşik hayat başlamıştır.
tarımla uğraşılmaya başlanmıştır. bu üretici toplum oluşmaya başladığının bir göstergesidir.
toplumsal iş bölümü yapılmıştır.
topraktan çanak-çömlek yapılmıştır. bu seramik sanatının başladığının bir göstergesidir.
hayvanlar evcilleştirilmiştir.
ilk ticari faaliyetler bu dönemde görülmüştür.
günümüzü etkileyen önemli olaylar bu dönemde görülür.
maden devri;
bakır devri: ilk işlenen madenler altın-gümüş ve bakırdır.
maden devrinin en uzun dönemidir.
tunç devri: (bronz-bakır-kalay)
tekerlek bulunmuştur. (göç ve ticaret kolaylaştı.)
ilk şehir devletleri ortaya çıkmıştır. (siyasi örgütlenme)
demir devri: ilk imparatorluklar kurulmuştur.
devrin sonlarına doğru yazı bulunmuştur.
tarih öncesi devirlerin genel özellikleri;
dönemlerin devirlere ayrılmasında kullanılan araç ve gereçler olmuştur.
devirler sırasıyla yaşanmamış olabilir. sebebi ise toplumlar arası etkileşimdir.
devirler aynı anda farklı yerlerde farklı dönemler yaşanmış olabilir.
sırasıyla taş-toprak-maden kullanılmıştır.
insanların ihtiyaçları icatları ortaya çıkarmıştır.
tarihi çağların dönemlere ayrılmasında, insanlık tarihini etkileyen önemli toplumsal- siyasi olaylar etkili olmuştur. (kavimler göçü-istanbul'un fethi gibi)
anadolu'da önemli merkezler;
eski taş: istanbul'da yarımburgaz, antalya'da karain, beldibi, belbaşı
orta taş: ankara macunçay, samsun tekkeköy
yeni taş: konya'da çatalhöyük, diyarbakır çayönü (türkiye ve güneydoğu avrupa'nın ilk üretim merkezi)
diğer yerleşim merkezleri: burdur hacılar, çanakkale truva, yozgat alişar ve çorum alacahöyük'tür.