tarihte bilinen ilk yazili belge orhun kitabeleridir.
türklerin ilk yazılı belgesi orhun kitabeleri dir. göktürk devleti zamanında yazılmıştır. türklerin tarihini tarihi kökenlerini anlatan en iyi belgedir. çince ve göktürk türkçesi ile yazılmıştır. hükümdarın görevleri ve çin entrikaları yazılıdır. halkın devlete karşı olan sorumluluklarını anlatan, siyasetname özelliği taşıyan bir kitabedir. runik yazı çeşidi ile yazılmıştır. ilk çözülen kelime tengri 'dir. vezir tonyukuk kültigin ve bilge kağan adına dikilmiştir. vezir tonyukuk ilk türk yazarı olarak bilinir bu sayede.
türklerin ilk yazılı belgesi köktürk devleti zamanında yazılmış olam köktürk alfabesidir. bu alfabe ile orhun kitabeleri yazılmıştır. ilk okunan kelimesi tengri kelimesidir. bu kitabeler günümüzde moğalistan'da yer almaktadır. ççözümleyen ilk kişi danimarkalı bilim adamı wilhelm thomsen'dır. üç tane kitabr vardır. bunlar kültigin anıtı, bilge kağan anıtı ve tonyukuk anıtıdır. kültigin ve bilge kağan anıtını yolluğ tigin yazmıştır. tonyukuk anıtını ise vezir olan tonyukuk kendisi yazmıştır. ayrıca bu anıtlarda devletin işleyişinden ve sosyal devlet anlayışından bahsedilmiştir. önemli yazıtlardır. günümüze kadar gelmiştir. korunması için birçok çalışma yapılmaktadır.
türklerin ilk yazılı belgesi göktürk devleti zamininda yazılmış olan orhun kitabeleridir.