dünyada ilk robotu yapan müslüman olarak bilinir. fizik, matematik gibi dallarda yaşadığı dönemde harika eserler vermiş, yeni keşifler ortaya koymuştur. mardin, diyarbakır taraflarında yaşamıştır. cizre'de doğduğu söylenir, cezeri adı da buradan geldiği söylenir. sibernetik bilimin babası, optik bilimin babasıdır. otomatik saat, su pompaları ve otomatik abdest alma makinası yapmıştır. ve bunlar tarihte ilk robot olarak kabul edilir. fizikçi, mühendis, robot ustası diye döneminde anılırmış. makinelerde kontrol ve iletişim inceleyen bilim dalı olan, sibernetik üzerinde uğraşlar vermiştir yani günümüzdeki robotlara ilk halini veren bir bilim adamıdır. el cezeri'nin yaptığı robotlardan 750-800 yıl sonra robotlar incelenmeye ve yapılmaya başlanmıştır. olağanüstü mekanik araçların bilgisi hakkında kitap adlı bir kitabı vardır. o zamanlarda, günlük hayatta kullanılan, insanların işine yarayabilecek çalışmaları da vardır. o bu şekilde icatlar yaparken, avrupa ortaçağı yaşıyordu. avrupa'da haçlı seferleri ve kudüs'ü alma istekleri vardı, şehirleşme yeni başlamıştı aveupa. cezeri, kitaplarında önce yaptığı icatları genel olarak tanıtıp, daha sonra parçaları nasıl yapılacağını anlatmış, birbirine nasıl monteleneceğini açıklamıştır. daha sonra bu aletin, icadın nasıl çalıştığını tarif etmiştir. bu çalışmalarını yaparken, kendisinden önceki alimlerin kitaplarını okuduğunu ve o çalışmaları gözden geçirerek bu icatları yaptığını söyler. ve bunları uygulamaya dönüştürdüğünü, teknik ve ilim ile doğru ve yanlışı bulduğunu söyler. ilk örnekler olarak otomatik saatler yapmıştır, abdest alma makinası yapmıştır. ve bunları yaparken yerçekimi kuvvetinden yararlanmış, enerji kaynağı olarak kullanmıştır. leonardo da vinci, el cezeri'nin kitaplarını okumuş bir insandır. şu an el cezerinin kitabı mühendislik fakültelerinde ders kitabı olarak okutulmaktadır. sanayi devrimi'nde de, el cezerinin kitapları ve içindeki icatlarla aletlerin motorları ile yapılan çalışmalar örnek alınmıştır. pistonlu pompalar, buhar makineleri, el cezerinin kitabından esinlenilerek yapılmış ve sanayi devrimi başlamıştır.