bir baskasının özgürlüğünu kısıtlayacak faaliyetlerde bulunma cezai yaptırımlar gerektirir.
toplum ilişkilerini düzenleyen emredici yani yazılı hukuk kurallarına uymayınca yaptırımlar uygulanır. şöyle ki sen babanın karşısında ayak ayak üstüne atarsın kimse ceza vermez. babandan azar yersin dışlanırsın. ama diyelim ki hırsızlık yaptın, adam öldürdün. hapis cezası alırsın. birine küfür veya hakaret ettin manevi tazminat ödersin. birinin camını kırdın, arabasını yaktın maddi tazminat ödersin.