türkiye cumhuriyeti kurulduktan sonra 9 eylül 1923 tarihinde türkiye cumhuriyeti'nin ilk siyasi partisi olan cumhuriyet halk fırkası kuruldu.mustafa kemal atatürk tarafından kurulan ve parti programı 62 üzerine oturtulmuş olan, ki bu ilkeler devletçilik, halkçılık, cumhuriyetçilik, milliyetçilik, laiklik'tir. tek parti döneminin başlamasından kısa bir süre sonra 17 kasım 1924 yılında meclis içerisindeki görüş ayrılıklarının yaşamaya başlaması ile birlikte kazım karabekir paşa, ali fuat cebesoy, refet bele,rauf orbay ve adnan adıvar gibi milletvekillerin oluşturmuş olduğu grup terakkiperver cumhuriyet fırkası adlı partiyi kurdu.türkiye cumhuriyeti'nin 2 siyasal ve ilk muhalefet partisi olan bu parti, açıkladıkları parti programında türkiye cumhuriyeti'nin halkın hâkimiyetine dayanan bir cumhuriyet olduğu, adalet ilkelerini uyacağını, fikirlere ve de inanışlara saygılı olunacağı, serbest ticaret ilkelerinin uygulanıp liberal ekonomi modelini uygulanacağını savundu. daha sonra iddia edildiğine göre yöneticilerinin saltanat ve halifelik aştı olmamaları nedeniyle eski düzen yanların merkezi olduğu iddia edilmiş ve dini siyasete alet etmişlerdir denilmiştir.özellikle o dönemde yaşanan şeyh sait isyanı'nın çıkmasıyla birlikte mevcut hükümet sıkıyönetim ilan edilmesini istemesine rağmen bu muhalefet parti karşı çıkınca önerge kabul olmadı ve hükümet değişikliğine gidildi. 1925 yılında ise ilginç bir şekilde laiklik ilkesini kötüye kullanıldığı gerekçesiyle terakkiperver cumhuriyet fırkası kapatıldı. bir sonraki çok partili rejim denemesindeki kurulan parti ise 12 ağustos 1930 yılında ali fethi okyar tarafından kurulan serbest cumhuriyet fırkası oldu. bir önceki parti'den farklı olarak cumhuriyete ve devrimlerine bağlı olan bir partiydi zaten mustafa kemal'in isteği üzerine kurulmuş olan bir partidir.hal böyle olunca da abi bu partinin tam anlamıyla muhalefet etmesi mümkün değildir. bu partide liberal ekonomi savunmuştu ve o dönemdeki ülkemize yabancı sermayenin girişine izin verilmesi görüşü üzerinde ısrar ediyordu. mevcut cumhuriyet halk partisi'nden farklı olarak devletçilik ilkesini benimsemiştir fakat diğer ilkeleri örneğin laiklik,cumhuriyetçilik ve milliyetçilik ilkelerinin kendisine temel almıştır. bu partide yine rejim karşıtlarının merkezi haline geldiği için parti kurucusu tarafından kapatıldı.bunlardan sonra birkaç tane daha parti kurma girişiminde bulunan insanlar olsa da ve bu tarz girişimler olsa da tam anlamıyla vereyim sağlanamadı ta ki 1946 yılına kadar. 1946'da ki seçimleri kazanan demokrat parti ülkemizdeki çok partili siyasi hayata geçişi sağlayan parti old.