mustafa kemal atatürk zamanında çok partili yaşam için bazı çalışmalar yapılsa da bir başarı elde edilememiştir. yani ülke henüz hazır değildi öncelikle 1924 yılında terakkiperver cumhuriyet fırkası kuruldu. paşalar komplosu denilen birlik bunlar kazım karabekir, rauf orbay, ali fuat paşa, refet paşa .tarafından kurulmuştur. diyarbakır merkezliydi ama zamanla hilafet yanlıları burada toplandı. bu birlik hakkari merkezli çıkan şeyh sait denen isyana sebep oldu diye kapatıldı. cumhuriyet karşıtı söylemlerde bulunan bir siyasi partiydi. 1925 yılında ise mustafa kemal'in isteğiyle serbest cumhuriyet fırkası kuruldu. fethi bey kuruldu. ama kendi isteğiyle üç ay sonra kapadı.