osmanlı devleti'nin genel olarak gerileme dönemine baktığımız zaman, devlet mekanizmasında sorunların ciddi boyutlara ulaşmış olduğunu görebiliyoruz.bu sorunları birden fazla kategoriye koyabiliriz.bunlar yönetimsel, ekonomik,askeri ve eğitim alanında sorunlardır.ilk olarak ekonomik sorunları ele alalım.ekonomik sorunların nedenleri olarak ; imparatorluğun doğal sınırlara ulaşmasının sonucunda ekonomik gelirlerde düşmeleri olmuş, üstüne coğrafi keşiflerle birlikte var olan düzenli gelirlerde de ciddi boyutta düşmeleri oldu.ayrıca avrupalı devletlerin ortak hareket etmeye başlaması ciddi ekonomik sorunlara yol açtı.tımar sisteminin bozulması da ekonomik sorunları tetikledi.tımar sisteminin bozulması merkezi otoritenin zayıflamasına da ciddi etki yaptı.bu büyük sisteminin etkilerini şöyle diyebiliriz.bozulan tımar sistemi sonucunda,toprağı korumakla görevli tımarlı sipahileri işsiz kalınca düzeni bozup, eşkıyalık yapmaya başladılar.toprakta çalışan köylüler de güvensizlik ortamında toprağı işlemeyi bırakıp şehirlere göç edince hem üretim durdu hemde şehirler kalabalıklasti.kalabalik şehirlerde hizmetlerde sorunlar yaşanmaya ve işsizlik artmaya başladı.yani hepsi bir lego misali birbirini etkiledi.ordu ve donanmada yaşanan sıkıntılar ise gerileme döneminde birçok savaşın kaybedilmesine neden oldu.çünkü teknolojik olarak gelişmelerin yeterli düzeyde takip edilememesi,ordu ve donanmanın etkisini azalttı.bunun etkisini derinden hisseden devlet yöneticileri ıslahatlar yapmaya çalıştı.orduda sorun teşkil eden yeniçeri ocağı'nda düzenleme yapmaya çalıştılar.sürat topçuları ocağı ve mühendishaneler kuruldu.son olarak osmanlı devleti'nin özellikle gerileme döneminde eğitim alanındaki eksiklikler de devletin gerileme dönemindeki sıkıntılarını ciddi boyutta arttırmıştır.özellikle batıdan uzmanlar getirerek gerek normal eğitim gerekse askeri eğitimi konusunda ıslahatlar yapılmaya çalışıldı. örneğin askeri alanda kont de bonneval yani bilinen ismiyle humbaracı ahmet paşa gibi avrupa'dan uzmanlar getirildi. ayrıca avrupa'nın eğitim eğitim alanındaki üstünlüğü kabul edilerek avrupai tarzda eğitim kurumları kurularak aradaki bu fark kapatılmaya çalışıldı. eğitim alanındaki bu sorunları çözmek için de ilk devlet matbaası bu dönemde kuruldu ve avrupa'da daimi elçilikler açılarak avrupa'nın eğitim alanındaki ilerlemeleri öğrenilip devlet yönetimine yansıtılmaya çalışıldı.
osmanlı devletini gerilemeye götüren sebepler: ekonominin bozulması, merkezi yönetimin bozulması, eğitim sisteminin bozulması, askeri sistemin bozulması, sosyal yaşamın bozulmasıdır.