0

dârülbedâyi ya da asıl adıyla dârü’l-bedâyi-i osmânî,27 ekim 1914 tarihinde i̇stanbul belediyesi bünyesinde konservatuvar olarak açıldıktan sonra okul hüviyetinden çıkıp bir tiyatro topluluğuna dönüşen; halen i̇stanbul şehir tiyatroları adıyla varlığını sürdüren sanat kurumu.osmanlı i̇mparatorluğu’nda kurulan ilk konservatuvardır. türkiye'de batılı anlamda tiyatronun gelişmesinde önemli bir değişimi sağlamıştır.1914'te i̇stanbul şehremini belediye başkanı operatör dr. cemil paşa i̇stanbul halkının kültür ihtiyacını karşılamak amacıyla belediyeye bağlı bir sanat okulunun kurulmasını düşünmüştür.cemil paşa, bu iş için belediye meclisinden o dönem için oldukça büyük para olan 3000 altın lira ödenek ayırdı ve şehzadebaşı'nda bulunan belediyeye ait letafet apartmanı'nı bu konservatuvar için tahsis etti.milli osmanlı tiyatrosu’nun kurucusu reşat rıdvan bey'in de önerisi üzerine paris’teki odeon tiyatrosu ‘nun müdürü andré antoine, hem müzik hem de tiyatro eğitimi verebilecek bu okulu kurmak üzere i̇stanbul'a davet edildi.28 haziran 1914’te i̇stanbul’a gelen andré antoine okulun ders programını hazırladı ve giriş imtihanlarını yaptı. ünlü şair namık kemal’in oğlu olan darülfünun’da edebiyat dersleri veren ali ekrem bey’in önerisi ile "konservatuvar" yerine “güzellikler evi” anlamına gelen "darülbedayi" denmesi kabul edildi. okulun logosu hattat nuri bey’e ısmarlandı.tiyatro bölümü müdürlüğü’ne reşat rıdvan, müzik bölümü müdürlüğüne ise ali rıfat bey atandı. tiyatro bölümü için kıraat (okuma), telaffuz (söyleyiş), tecvid (tonlama), aruz, edebiyat tarihi, haile (trajedi), drama, mudhike (komedi), raks (dans), adab-ı muaşeret (görgü), eskrim gibi dersler kondu.okula başvuran 8’i kadın (bayan nivart, sara mannik, mari mineyan, i̇da, roza, efraz, beatris adriyan, eliza binemeciyan hanımlar) 197 kişi arasından başta muhsin ertuğrul olmak üzere ali naci, peyami safa, halit fahri, behzat hâki, celal sahir, emin beliğ, ahmet muvahhit, i̇. galip, fikret şadi, raşit rıza gibi tanınmış kişiler de vardı.resmi açılış, i. dünya savaşı’nın başlaması nedeniyle ertelendi. savaşta osmanlı i̇mparatorluğu fransa’nın karışışında yer almıştı. andre antonie i̇stanbul’dan ayrılmak zorunda kaldı. onun ayrılışı nedeniyle müzik bölümü batı müziği çalışmalarına başlayamadı ancak türk müziği bölümünde, eserlerin notalarının tespit edilerek çalınmasına başlandı.tiyatro bölümünün öğrenci ve öğretmenleri ise bazı oyunlar sahneleyerek bölümü yaşatmaya çalıştılar. kasım ayında düzenlenen törende türk ve batı müziğinden örnekler çalınarak açılış yapıldı. fakat bu başlangıç yeterli olmadı ve kurum kısa bir müddet sonra resmen kapandı.cemil paşa’dan sonra belediye başkanı olan i̇smet bey, otuz yedi maddelik bir yönetmelik hazırlatarak konuyu yeniden gündeme getirdi. ocak 1915’te hazır olan yeni yönetmeliğe göre darülbedayi sadece bir okul değil aynı zamanda temsiller verecek bir tiyatro topluluğu olacaktı.