ömer nasûhî bilmen hoca efendi 1883 senesinde tarihte pek çok âlimin yetiştiği erzurum’un, salasar köyünde doğdu. babası hacı ahmed efendi, annesi ise mühîbe hanımdır. ömer nasûhî efendi henüz küçük yaşlardayken babası vefât edince erzurum ahmediyye medresesi müderrisi olan abdürrezzak hilmi efendinin yanında yetişti; devrin erzurum müftüsü olan narmanlı hüseyin efendi’den de istifade etti.
abdürrezzak hilmi ve narmanlı hüseyin efendinin peş peşe gelen vefâtlarının ardından eğitimini sürdürmek için 1908 senesinde –geçmişteki pek çok âlim gibi- istanbul’a hicret eden ömer nasûhî efendi, fatih dersiâmlarından tokatlı şakir efendi’nin rahle-i tedrisâtında eğitimini tamamlayarak icâzet aldı.
dersiâmlık vazîfesi ve osmanlı kurumlarında hizmetleri
genç yaşta kesbettiği yüksek seviyesini 1912’de açılan ders vekâleti sınavında gösterdiği başarı neticesinde dersiâmlık şehâdetnâmesiyle daha da yükseltti, medresetü’l-kudât’tan da mezun oldu ve aynı yılın eylül ayı itibarıyla bâyezîd dersiâmı olarak vazifeye başladı.
osmanlı kurumlarında muhtelif vazifelerde bulundu. 1913 senesinde fetvâhâne-i âli müsevvid mülâzımı vazifesini îfâ etti ve 1914 senesinde başmülâzımlık vazifesine lâyık görüldü. 1915 senesinde heyet-i te’lîfiyye üyeliğine seçildi. bu kurumlar, ali haydar ahıshavî (kuddise sirruhû) efendi babamızın başkanlığını yürüttüğü kurumlar olması yönüyle de bizler açısından ayrıca mühimdir.
osmanlı devrinde muhtelif hizmetlerde bulunan ömer nasûhî efendi, kurumların kapatılmasının ardından uzunca bir süre istanbul müftülüğünde hizmetlerini sürdürdükten sonra 1943 senesinde il müftülüğü vazifesini üstlendi.
30 haziran 1960 senesinde diyanet işleri reisliği görevine getirildiyse de baskılar ve yapılması talep edilen değişikliklere karşı direnmesi sebebiyle görevden ayrılmak zorunda kaldı. bundan sonra liselerde ve yüksek islâm enstitüsünde islâmî ilimler alanında dersler verdi. çalışmalarını vefâtına kadar sürdürdü; pek çok eser kaleme aldı ve 12 ekim 1971’de istanbul’da vefât etti. merhûm ömer nasûhî bilmen hoca efendi edirnekapı-sakızağacı şehitliğinde medfûn bulunmaktadır.
telif etmiş olduğu eserler
ömer nasuhi bilmen hoca efendi, uzun yıllar islâm’a hizmet etmiş büyük devlet osmanlı’nın bakiyesi, sonrasında gelecek karanlık günlerin aydınlığı, ömrünü hak yolunda tüketen ulemayı layıkıyla anlayıp gereğiyle şerh eden, eserleriyle müslümanları doğruya irşâd eden ve tüm halkın kalbinde ayrı bir taht sahibi olan, geçtiğimiz hicrî asrın büyük âlimlerinden biridir. başta fıkıh olmak üzere, islâmî ilimlerin muhtelif alanlarında önemli eserler telif etmiştir.
1- hukūk-ı islâmiyye ve istılâhât-ı fıkhiyye kāmûsu
nassların yapısı gereği ortaya çıkan ihtilâflar, tefakkuh faaliyetinin sonucu olarak ümmete rahmet vesilesidir. bununla beraber, fukaha ihtilâfların tespit ve değerlendirilmesini son derece önemsemiş ve büyük bir ciddiyetle kayıt altına almıştır. bu işlem sonucunda, literatürüyle beraber “hilâfiyât” alanı ortaya çıkmıştır.
devamını yazamadım sorry