tanzimat edebiyatı türk edebi akımlarından birini oluşturur. tanzimat edebiyatı, amaç, gaye ve method bakımından batı, öz ve ruh bakımından milli bir edebiyat meydana getirmektir. bu dönemin önemli edebiyatçılarından, recaize mahmut ekrem, nabizade nazım, sami paşazade, abdülham hamit tarhan, ve direktör ali gibi isimler bu döneme damgasını vurmuşlardır. tanzimatçılar edebi türlerde sadelik yerine yani sade bir dil yerin ağırlaştırılmış bir dil kullanmayı tercih etmişlerdir. bu dönemdi romanlar ve şiirler konusunda alanında ilk kolan edebi eserler yazılmıştır. ayrıca şiirde yeni konular yine bu dönemdi girilmiştir.
tanzimat edebiyatı bir kültür ve siyasi hareketin oluşması sonucu ortaya çıkan edebi akımdır.reşit paşa tarafından ilan edilen gülhane hattı hümayunu olarakta bilinen yenileşme hareketiyle doğmuştur.tabi bu olay daha sonra tanzimat fermanı olarakta bilinecek.siyasi,edebi,ve toplumsal hayatta batıya yönelmenin resmi belgesi sayılacaktır.amaç ise;batılı milli bir edebiyat yaratmaktır.türk toplumundada değişmelerfikir ve yenilikleri yansıtır.bu dönem üçe ayrılır;
a.hazırlık dönemi:bu dönemde şiirlerde halk edebiyatı etkisi vardır.batıdan çevriler dikkat çeker.en önemli isimler;akif paşa,sadullah paşa,müfit paşa,yusuf kamil paşadır.
devlet aracılığla çıkan ilk türk gazete takvim-i vekayi bu dönemde çıkar.
yusuf kamil paşanın fenelondan çevirdiği telemak ilk çeviri romanımızdır.
b.1.dönem tanzimat edebiyatı:tercüman-ı ahval gazetesinin yayınlanmasıyla başlayan dönemdir.
toplum için sanat anlayışı benimsenmiştir
eserler halkın anlayacağı üslupla yazılmıştır.
yeni bir düz yazı gelişmiş ilk kez noktalama işaretleri kullanılmıştır.
şiirde yeni konular işlenmiştir
ilk roman örnekleri yapılmıştır.
tiyatro halkı eğitmek amacıyla kullanılmıştır.
bu dönem edebiyatı ilkler edebiyatıdır.
bu dönem yazarları da;şinasi,ahmet vefik paşa,namık kemal,ahmet mithat efendidir.
c. 2.dönem tanzimat edebiyatı:baskıcı yönetim bu dönem sanat ve edebiyatı etkilemiştir.
sanat için sanat anlayışı benimsenmiştir.
dildeki sadeleşme bırakılmış ağır dil kullanılmıştır.
batı edebiyat türleri verilmiştir.
ilk realist roman bu dönemde yazılmıştır recaizade mahmut ekrem (araba sevdası)
tiyatro önemini yitirmiştir.
bu dönemin önemli yazarları;recaizade mahmut ekrem,abdülhak hamit tarhan,nabizade nazım,sami paşazade sezai,direktör ali beydir.