ünlü uyumu iki çeşittir.
büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu.
büyük ünlü uyumu kelimedeki sesli harflerin ince harfle başladıysa o şekilde devam etmesi, kalın harfle başladıysa kalın harfle devam etmesidir.
küçük ünlü uyumunu ise bir sozelci ve üç üniversite mezunu olarak hala cozebilmis değilim :)
ünlü uyumu sadece türkçe kelimelerde aranır.
ünlü uyumu sözcüklerin incelik-kalınlık veya düzlük ve yuvarlaklık yönleriyle birbirine benzemesidir. ikiye ayrılır: büyük ünlü uyumu ve küçük ünlü uyumu.
1.büyük ünlü uyumu:büyük ünlü uyumunda incelik ve kalınlık şartı aranır yani bir kelimede ince harf varsa hepsi ince, kalın harf varsa hepsi kalın harf olmalıdır.
örneğin: ekmek sözcüğünde her iki ünlü harfte ince bu yüzden büyük ünlü uyumuna uyar.
dolap her iki ünlü harfte kalın bu yüzden büyük ünlü uyumuna uyar.
örnek: kalem sözcüğünde ünlü harflerin biri kalın biri ince büyük ünlü uyumuna uymaz.
bu arada tek heceli sözcüklerde büyük ünlü uyumu aranmaz. örnek: bir, hiç kelimelerinde olduğu gibi.
2.küçük ünlü uyumu: bir sözcükte ilk var düz ise düz devam eder, yuvarlak ise yuvarlak devam eder.
örneğin: gelin sözcüğünde her iki ünlü harfte düzdür küçük ünlü uyumuna uyar
örnek: kavun sözcüğünde biri düz diğeri dar ünlü diye küçük ünlü uyumuna uymaz.