orhun yazıtları türk tarihinin ilk yazılı eserleri olması bakımından çok önemlidir. göktürk devleti'nin hükümdarlarından bilge kağan döneminde yazılmış 6 adet yazılı dikilitaştan oluşur. yazıtların içeriğine bakacak olursak; türk dili, tarihi, edebiyatı, sanatçı ve teorisi hakkında bilgiler içermektedir.genel olarak sonraki kuşaklara öğütler içermektedir ve devlet adamlarının halka hesap vermesinden ve devlet ile halkın sorumluluklarından bahsetmektedir.bu anıtlar da ilk kez ulus-devlet kavramından bahsedilmiştir ve bağımsızlığın, ki türklüğün en önemli özelliğidir, bundan bahsedilmiştir.ayrıca türk ve türkçe adı ilk kez doğu göktürkler dönemine ait bu yazıtlarda geçmektedir. yazıtlarında orjinalleri moğolistan'ın kuzeyinde, baykal gölü'nün güneyinde, orhun ırmağı vadisi'ndeki kaşo saydam gölü yakınındadır. türk edebiyatının ilk önemli yapıtı olan bu yazıtlar, türk hitabet sanatının önemli bir örneği ve türk yazı dilinin ilk belgeleridir.bu yazıtlar bilge kağan, kültigin ve tonyukuk adına yazılmıştır. bu türk tarihinin ilk eserleri olan orhun abideleri, ilk olarak 1889 yılında rus tarihçi yardintsev bulmuştur.fakat ilk alfabeyi çözerek okuyan kişi danimarkalı bilgin wilhem thomsen'dir. bu danimarkalı bilgin 1893 yılında 38 harfli bu alfabeyi çözerek bu abideleri okumayı başarmıştır.
tonyukuk,kültigin,bilge kağan adına yazılmıştır.türklerin yazılı olan ilk eserleridir.bilge kağan döneminde yazılmıştır.
orhun abideleri bilge kagan dönemınde yazılan 6 büyük ve önemli yazıttan meydana gelmektedir
orhun abideleri; tonyukuk kül tiğin ve bilğe kaan adına yazılmıştır
orhun abideleri türklerin yazılı olan ilk eseridir
bu eserler doğu göktürk tarihi konusunda bizlere bir çok bilği verilmektedir
söylev turunden yazılan orhun abideleri türk dilinin gelişmiş olduğunun da en iyi kanıtıdır
orhun abidelerinde gelişmiş ve akıcı bir dil tercih edilmiştir
tarih cografya edebiyat gibi bilimlere kaynaklık eden orhun abideleri hem dini konularda hemde dünyevi konularda bilği içermektedir
orhun abidelerinde iaderecilere ve sultanlara devlet yönetım hakkında öğütler vermiştir ve yöneticilere yaptıkları herşeyın hesabını halka vereceklerını hatırlatmıslardır
orhun kitabeleri 1893 tarıhınde strahlenberg tarafından bulunmus ve wilhelm thomsen tarafından okunmustur ayrıca orhun abıdelerının bir tarafı göktürk alfabesiyle diğer tarafı ise çin alfabesiyle yazılmıştır