0

kâbe’yi yıkmaktan vazgeçmesi için yapılan teklifleri reddeden ebrehe, ordusuna ertesi sabah hücum emrini verdi. fakat ordusunun önünde bulunan mahmûd adlı büyük fil yerinden kımıldamadı ve mekke haremi’ne girmedi. sonunda ordunun büyük bir kısmı, akın akın gelen ve tepelerine taş yağdıran ebâbîl kuşları tarafından mahvedildi. böylece planları boşa çıkan ve ordusu perişan olan ebrehe kendisi gibi kurtulabilen askerleriyle birlikte yemen’e dönmek zorunda kaldı; kısa bir süre sonra da öldü.

0

habeş necâşîsi tarafından 525’te eryât kumandasında yemen’e gönderilen orduda ebrehe el-eşrem adlı bir asker de vardı. yemen’e hâkim olan eryât ile ebrehe arasında çıkan anlaşmazlık çatışmaya dönüştü. halkın desteğini sağlayan ebrehe eryât’ı öldürerek yemen’de idareyi ele geçirdi. habeş necâşîsi tarafından valiliği onaylanan ebrehe yemen’i müstakil olarak idare etmeye başladı. ardından taassup derecesinde benimsemiş olduğu hıristiyanlığı yaymak için harekete geçti. arapların mekke’yi ziyaretlerini engellemek için san’a’da kâbe’nin bir benzerini yaptırmaya karar verdi. arabistan’daki bütün kabilelere elçiler göndererek kâbe’nin yerine bu kilisenin ziyaret edilmesini istedi. san’a’yı dinî ve ticari bir merkez haline getirmek isteyen ebrehe mekkeli tüccarların giderek gelişen ticari faaliyetlerini engellemeyi de hedeflemişti. böylece kuzeye ulaşması önündeki en büyük engel olan mekke’yi saf dışı bırakarak sâsânîlerle savaşan bizans’a yardım etmesi mümkün olacaktı.
araplar ebrehe’nin beklentisinin aksine davetine ciddî bir ilgi göstermediler. hatta kinâne kabilesinden birinin kiliseyi pislemesi gibi saygısızca davranışlar yapmaya başladılar. bunun üzerine ebrehe kinâneliler’den san’a’ya gelerek kiliseyi ziyaret etmelerini istedi. ancak onların bu teklifi reddederek elçisini öldürmeleri üzerine kâbe’yi yıkmaktan başka seçeneğinin olmadığını anladı. içinde mahmûd adlı filin de bulunduğu büyük bir ordu ile mekke’ye doğru yola çıktı. kâbe’yi yıkma teşebbüsünden vazgeçirmek isteyenleri en sert tedbirlerle bertaraf ederek taif’e kadar geldi. ebrehe ile tâif halkı adına konuşan mes’üd b. muatteb lât mâbedi’ne dokunulmamasına karşılık itaat etmeyi, erzak ve kılavuz vermeyi teklif etti. talepleri kabul edilen tâifliler ebû rigâl adında bir kişiyi kılavuz olarak verdiler. ebrehe’nin ordusu mekke yakınlarında mugammes adı verilen yere kadar gelip konakladı. bu sırada mekke’ye doğru gönderdiği öncü süvari birlikleri şehir yakınında yayılan develeri ordugâha getirdi. izinsiz el konulan develerden iki yüzü hz. peygamber’in dedesi abdülmuttalib’e aitti. ebrehe, mekke’ye elçi göndererek hedefinin sadece kâbe olduğunu, kendisine karşı gelinmedikçe kimseye dokunmayacağını bildirerek şehrin liderini karargâhına davet etti. mekkeliler adına abdülmuttalib bir heyetle ordugâha geldi. ebrehe abdülmuttalib’in kâbe’nin yıkılmamasını rica etmek yerine develerini istemesini garipsemişti. bunun üzerine abdülmuttalib kendisinin develerin sahibi olduğunu, kâbe’yi de sahibinin koruyacağını söyledi. develerini alarak mekke’ye dönen abdülmuttalib, kâbe’ye giderek beyt’ini koruması için allah’a niyaz ettikten sonra halka şehrin dışına çıkmalarını, dağlara ve vadilere çekilmelerini tavsiye etti.