bizans hukukunda yasa koyucu evliliğin şartlarını: a) evlenme yaşını doldurmuş olmak (kızların 12, erkeklerin 14 yaşını doldurmuş olması gerekirdi) b) evlenecek şahısların rızası, c) yaşları küçükse kural olarak aile reisi olan babanın rızası, d) yasa ile öngörülmüş olan şekli kuralları yerine getirmek, olarak belirlemiştir.
evlenmeye engel olan durumlara iustinianos kanunnamelerinde, bildirgelerde yer verilmekte ve akrabalık evliliğe engel bir durum olarak gösterilmekte ve hangi dereceye kadar akrabaların kesinlikle evlenme akdi ifa edemeyecekleri düzenlenmektedir (ör. iki kardeş arasında, amca, dayı ile yeğeni arasında evliliğe müsaade edilmemektedir). akrabalar arasında evlilik konusunda kilise 692 yılında istanbul’da toplanan pentektis konsili’nin aldığı kararlarla yasak kapsamını genişletmiştir. izleyen yüzyıllarda imparatorluğun son bulduğu tarihe kadar özellikle akrabalıkla ilgili evlilik engellerinin sürekli ve abartılı bir şekilde genişletildiği görülmüştür.
akrabalık dışında evliliğe engel olan durumlar da mevcuttu. örnek vermek gerekirse vaftiz edenle vaftiz olan arasında, evlat edinen şahıslarla evlatlık ve onların yakın akrabaları arasında da evliliklere izin verilmezdi. işlenmiş olan bir suç da evliliğe engel olabilmekteydi. örneğin zinadan dolayı mahkûmiyet durumunda zina yapanlar arasında evlilik yasaktı. kızın kaçırılması durumunda, kızın babası rıza gösterse de ortada bir suç olduğundan bu durum evliliğe engel oluşturmaktaydı. bir kimsenin hadım olması da evlenmesine engeldi. aynı şekilde kişinin yasal geçerli bir evliliğinin bulunması da evlilik için mutlak bir engel teşkil etmekteydi. hiyerarşide birinci dereceden atanan din görevlileri ve manastırlarda yaşamayı seçen keşişler ve rahibeler de evlilik yasağı kapsamındaydı.