yaptırım yani müeyyide cezadır. yaptırımlar öncelikle ceza ile sağlanmaktadır. cezalar hapis cezası ve para cezası diye ikiye ayrılmaktadır. hapis cezaları ise ağırlaştırılmış müebbet cezası veya müebbet cezası gibi türlere ayrılmaktadır. tazminat da bir cezadır. tazminat ise; maddi ve manevi tazminat diye ikiye ayrılmaktadır.