türkiye'de akarsuların oluşturduğu yer çeşit arkadaşlar gerçekten çok önemli biridir şeydir ama sadece akarsular yoktur türkiye'den rüzgarlarda vardır türkiye'de çöl olan olmadığından çölleri özgü bir tür gerçek ülkemizde görülmez ülkemizde rüzgarın oluşturduğu bahçede gerçeklik yıllardır ülkemizde rüzgar erozyonunun etkisinde olan alanlar türkiye yüzölçümüne yalnızca biridir iç anadolu'da konya ovası'nın bir kısmı güneydoğu anadolu'nun güney ve kıyılarda kumsalda rüzgar erozyonun etkili olduğu başka yerlerde bu yerlerin ortak özelliği bitki örtüsünün cılız yüzeyin kuru ve tane bir olmasıdır konya karapınar'daki kumru iç kesimlerde rüzgarların oluşturduğu başlıca yer şeklidir kıyılardaki kumsallarda da rüzgar biriktirmesi ile meydana gelen kumullar görülmektedir örneğin patara plajı çok sayıda kedi kumu bulunmaktadır çukurova göksu kuyum en küçük menderes çarşamba bafra sakarya deltaları ile kilyos 5 ile kıyı kumulları görüldüğü yerlerin başlıcalarıdır buz dönemlerinde dünya genelinde sıcaklıklarda küçük kuzuları kaplandan genişlemiştir türkiye'de bu dönemde bu tuzak 2200 metreye kadar etkili olmuştur bu nedenle ülkemizin kızdan oluştur diğer şekilde de 2200 metreden daha yüksek yerlerde rastlanmaktadır ülkemizde buzulların oluşturduğu yer şekillerinden biri buzul vadileri dir buzulların yerleştiği çanağı aşındırması ile meydana gelen bu kadar ülkemizde görülen bunun çeşitli şekillerinin en büyükleri dirsek buzulların oluşturduğu 8 çanakkale çanaklarda buzul aşındırma şekillerinden dir bu sanıklardan bazıları su ile dolar aksilik önüne dönüşmüştür örgüç kayalarda türkiye'de görülen buzul aşındırma şekillerinden de budur biriktirmesiyle oluşan moren depolarında da dudullu etkilerin oldu yüksek dağlarda rastlanmaktadır türkiye uzun bir kıyı şeridine sahiptir bu nedenle kıyılarımıza çeşitli kıyı şekillerinin rastlanmaktadır ülkemizde kıyı şekillerinin oluşumunu etkileyen etmenler iki gruba ayrılır bunlardan biri hiçbiri değil küçük dış kuvvetlerde epirojenik olaylar orijinal volkanizma depremde kıyılarında bir şey yapma sürekli oldu kıyıların bu ilk şeklinin değişmesi biçimlenmesi iç ve dış kuvvetlerin üründür gelgit genliği az olduğundan dalga ve akıntılar kıyılarımızın biçimlenmesine öğretmende dağların kıyıdan başladı ve kıyıya paralel uzandığı yerlere dalga aşındırması ile meydana gelen falezlere yaygın olarak rastlanır bu tür şekilden en çok olduğu yerler akdeniz ve karadeniz kıyılarda dalga ve akıntıların sürüklendiği kum ve çakıllar kıyıdan açıkları doğru biriktirmesiyle oluşan kıyı oklarının kıyı derinliği en az olduğu yerlerde nasıl alınır rastlanır
akarsuların oluşturduğu yer şekilleri türkiye yarı nemli bir iklime sahip olduğu için akarsular bakımından zengindir bu nedenle ülkemizde seninki sularının ve akarsuların oluşturduğu yer şekillerine yaygın olarak rastlanır selinti sularının oluşturduğu tipik yer şekillerinden biri kırgıbayır iğdır yaşlar ya da kar erimeleri ile akışa geçen suların geçirimsiz tabaka lardan oluşan ve bitki örtüsünden yoksun yamaçlarda oluşturduğu birbirinden keskin sırlarla ayrılan bu yarın yarın bir çok yerde rastlanır kapadokya yöresi mut ve ankara çevresinde kırgıbayırı tipik tipik örneklerine rastlanır aşınmaya karşı fazla ve az dirençli kayaçların bir arada bulunduğu yerlerde meydana gelen tipik yer şekillerinden biri peri bacaları dır genellikle türkler arasında yer yer sert kayaçların bulunduğu yerlerde sert kayaçların alttaki yapının aşınmasını geçip gitti geciktirmesi sonucu oluşan piramit şekilli şekilli ndeki bu yer şekillerinin en tipik örneklerinden ürgüp ve göreme çevresi ile uçak yakınlarında rastlanır akarsuların yatağını enine devenin eve dinlenmesi aşındırmasıyla meydana gelen vadilerin çeşitli örneklerine ülkemizde yaygın olarak rastlanır çentik vadi örneklerinde daha çok ülkemizde dağlık alanlarda rastlanır tabanlı vadiler çok daha çok ege kıyılarında görülür sakarya yeşilırmak ve kızılırmak nehirlerinde de birçok yerde tabanlı vadi oluşturmuştur yeşilırmak'ın dağlarını yanmasıyla oluşan boğaz vadiler vadilere doğu anadolu iç anadolu ve akdeniz de rastlanır akarsuların kolay çözünen kayaçları aşındırarak derine gömülmesi ile meydana gelen kanyon vadileri daha çok akdeniz kıyılarında rastlanır köprü kanyon antalya güver kanyonu antalya saklıkent muğla göksun kanyonu mersin kelebekler vadisi muğla yazılı kanyon isparta ve karacehennem boğazı kastamonu ülkemizde kanyon vadileri başlıcalarıdır türkiye'de az eğimli alanlarda akarsuların oluşturduğu hükümlere birçok yerde rastlanılır akarsular tarafından derin yarılmış düzlüklere de oluşan platolar türkiye'de geniş yer kaplar platolarımız dan bazıları obruk taşeli gaziantep ardahan ve çatalca-kocaeli dir türkiye'nin bulunduğu arazi tersiyerin sonlarından ile haline gelmiş antenlerin başlarında bir bütün olarak yükselmiştir bu nedenle ülkemizde düzen yüksek düzlükler geniş yer kaplar ülkemizde irmak adalarına akarsu yatağının genişliği ve yatak eğiminin azaldığı yerlerde rastlanır türkiye'deki akarsuların yatak eğimleri fazla olduğundan bu tür şekilleri fazla rastlanmaz selinti suların eğilme yerlerden taştığı materyalleri eğimi neden azaldı yerlere biriktirmesiyle oluşan birlikteliklerine ve birlikleri yelpazelerini ülkemizin birçok yerinde rastlanır birikinti konileri göre daha geniş yer kaplayan ve daha az eğimli olan birikinti yelpazesi lerinden bazılarını üzerine yerleşim birimi kurulmuştur arayın eskişehir inönü ilçesi nin 1 bölümü böyle yap bir yerde bulunmaktadır ülkemizde görülen akarsu biriktirme şekillerinden biri de deltalarda kıyılarımıza gelgit genliği az olduğundan akarsular taşıdı taşıd