klasik türk edebiyatı olarak da tanımlanan divan edebiyatı türklerin islam kültüründen etkilenmeleri sonucu oluşturdukları bir edebiyattır bu edebiyat bazı kaynaklarda havası edebiyatı yüksek zümre edebiyatı saray edebiyatı eski türk edebiyatı gibi adlarla da anılmaktadır ancak belli ilkeler çevresinde gelişen bu edebiyat şairlerin şiirlerini divan denilen yazma kitaplarda toplamaları ndan dolayı daha çok divan edebiyatı adı ile ifade edilmektedir...
türk edebiyatı dönem dönem bazı olaylar neticesinde farklı edebiyatlardan etkilendi. islamiyetin kabulü sonrası türk edebiyatina yerleşmeye balar.
türklerin islam ile tanışmalarından sonra oluşan bir edebiyattır. saray edebiyatı, yüksek zümre edebiyatı olarak da anılır. divan edebiyatı arap ve fars edebiyatından osmanlıya geçmiş bir türdür. şairlerin eserlerini divan şekilde vermeleri nedeniyle de en çok divan edebiyatı olarak bilinir.
ilk örneklerini daha türkler orta asyada iken vermişlerdir. örneğin kutadgu bilig bu türde bir eserdir. aslında divan edebiyatı sadece şiirden oluşmaz. nesir tarzı eserler de vardır ancak en çok şiir türünde eser ortaya çıkmıştır bu türde...
oluşum dönemi, birinci klasik dönem, ikinci klasik ve üçüncü klasik dönem olarak .dört dönemde incelenir.
en önemli sanatçıları ahmedi, fuzuli, baki, nev'i, hayali, taşlıcalı yahya, nedimi, nef'i şeyh galib gibi isimlerdir. imparatorluğun sonlarına doğru ortayabçıkan batı etkisindeki edebiyatta, hatta cumhuriyet dönemi edekiyatta dahi divan edebiyatının etkisi görülür.
divan edebiyatının dili süslüdür. bir nevi üstünlerin sanat tarzıdır. dili halkın anlamakta zorlanacağı kadar yabancı kelimelerle dolu, vezinler oldukça zorludur. ancak bu özelliği türk edebiyatının bir parçası olmasını engellemez. padişahların bir çoğu da divan edebiyatı tarzında şiirler yazmıştır.
13. yüzyıl ile 19. yüzyıl sonları arasında bu tür eserler verilmiştir. konular belirli ve sınırlıdır. islam mitolojisi, kadın, aşk, şarap, din ve tasavvuf başlıca konularıdır.
toplumla ilgili konular yoktır. bu nedenle sonraki dönem yazar ve şairleri arasında eleştirilmiştir. dil osmanlıcadır. kuralcı bir şiir türüdür. belli kurallar ve kalıplar dahilinde yazılır şiirler. edebi sanatlar bolca kullanılır. nazım birimi beyittir. beyitler iki dizeden oluşur ve iki dize arasından kafiye olur. ancak bütünlik sadece beyitler içinde aranır. şiirin tamamında ortak bir kafiye olmaz. divanların çok uzun olması ve tamamında bir bütünliğün kurulmasının zorluğu da buna neden olmuştur muhtemelen. divan şiirine türkler tarafından katılan iki nazım biçimi vardır. bunlar şarkı ve tuyuğdur. en çok tam ve zengin kafiye kullanılmıştır.
en çok işlenenkonu aşktır. aşktan kasıt sadece sevgiliye duyulan aşk değildir. tasavvufi yaklaşımlara sıkça rastlanır. allah aşkı, peygamber sevgisi, padişah sevgisi işlenebilir. genelde sevilen kişi insan ise, maşuk zalim ve vefasızdır, aşık ise bedbaht bir kimsedir. karamsar ve ulaşılmaz aşklar işlenir.
gazel, kaside, mesnevi, müstezat, rubai, murabba, şarkı, tuyuğ gibi türleri vardır.
söz sanatları da ön plandadır. artık onları da başka r soru altında işleyelim. :)
divan edebiyatı günümüze geçmişten gelmiştir.