0

1923 ile 1932 yılında türkiye'nin dış politikası:genel itibariyle lozan antlaşması'ndan kalan sorunlar çözülmeye başlanmıştır. türkiye dış politikada barışçıl olmuştur. ''yurtta barış, dünyada barış.'' ilkesini savunmuştur. çözülen sorunlara ve dış politikada şunlar yaşanmıştır.
1.fransa ile musul sorunumuzu 1925 ankara antlaşması ile çözerek musul'u kaybettik. hakkari ve yüksekova ise biz de kaldı. türkiye ile ırak arasında sınır kesin olarak çizilmiştir. misak-ı milliye aykırı olarak çözümlenmiştir.
2.fransa ve diğer devletlelerin bazılarıyla yaşanan yabancı okullar sorunu çözümlenmiştir. hepsi milli eğitime bağlanmıştır. türkiye lehine çözümlenmiştir. faaliyetleri ters olan okullar kapanmıştır.
3.fransa'dan adana-mersin demir yolları alınarak türkiye topraklarına geçmiştir.
4.nüfus mübadelesi (etabli): 1930 yılında yunanistan ile yaşanan bu sorun çözüme kavuşturulmuştur. batı trakya türkleri sorunu böylece çözülmüştür.
5.bozkurt-lotus olayı: 1926 yılında türk gemisi bozkurt ile yunan gemisi lotus arasında meydana gelen çarpışma sonucu gergin durumlar ortaya çıkmıştır. ege denizinde çarpışmıştır. türkiye bunu milletler cemiyetine taşımıştır. bizi burada temsil eden izmir milletvekili mahmut esat bey (daha sonra başarısından dolayı ''bozkurt'' soyadı verilmiştir.) türkiye lehine çözülmüştür.
6.briand-kellog paktına türkiye'nin üye olması: 1928 yılında ingiltere, italya, almanya, belçika, fransa gibi büyük devletlerin bir araya gelip sorunları savaşarak değil antlaşmalarla çözmek amacıyla kurduğu bir birliktir. türkiye'nin katılması için 1928 yılında davet edildi. türkiye 1929 yılında bu pakta üye olmuştur. savunma dışı savaş kanun dışı sayılmıştır.
7.litvinov protokolü: 1929 yılında sscb'nin komşuları ile imzaladığı olası savaşa karşı sınırlarını korumak için yapmıştır. türkiye'de katılmıştır.

0

1923 ve 26 yılları arasında musul sorunu vardı. musul mondros'un 7 maddesi gereğince ingilizler tarafından işgal edilmişti. lozan antlaşması ile musul sorunu daha sonraya bırakılmış ertelenmişti. 1924 yılında ingiltere ve türkiye arasında yapılan haliç konferansı'nda da bir sonuç alınamamıştır musul meselesinde. türkiye bu sorunu milletler cemiyeti'ne taşımıştır. milletler cemiyeti kararı ile ankara antlaşması imzalanmış ve musul, kerkük irak' a bırakılmıştır. musul'un petrol gelirlerinin yüzde onu 25 yıl boyunca türkiye'ye verilecek kararı alınmıştır. hakkari türkiye'ye bırakılmıştır. musul'un elden çıkmasında şeyh sait isyanı'nın rolü çok büyüktür, çünkü ingilizler içimizdeki karışıklıktan dolayı musul'u işgal etmişti zaten. 1926 yılından 1930 yılına kadar süren nüfus mübadelesi sorunumuz vardır, lozan'da bu sorun çözülememişti. yunanistan, türkiye'de daha çok rum halkını bırakmak isteyince, yunanistan ile ilişkilerimiz gerginleşti. 1928 yılında bu sorunlar milletler cemiyeti'ne görüşüldüğü halde çözülemedi. 1930 yılında haziran ayındaki anlaşma ile sorun çözümlendi. bu anlaşma ile istanbul rumları ile batı trakya türklerinin hepsi yerleşik sayıldı. bu sorunun çözülmesi, türkiye'nin milletler cemiyeti'ne üye olmasında ve balkanlar paktın'ın imzalanmasında da etkili olmuştur. venizelos atatürk'ü 1934 yılında nobel barış ödülüne aday göstermiştir. çünkü atatürk'ün keskin zekası ile bu sorun çözülmüştür. yabancı okullar sorunu vardır, yabancı okullar kapitülasyonlar aracılığı ile türk ülkesinde birçok okul açarak önemli kültürel haklara sahip olmuşlardı. lozan'a göre bu okullar kapatılmayacak, ancak okullar türk kanunlarına göre yönetilecektir. fransa ile yabancı okul sorunlu çok büyük oranda yaşadık, ancak atatürk bu duruma sert tepki göstererek bu bizim iç sorunumuzdur demiştir. yabancı okullar sorunu yeni türk devleti'nin bundan sonraki ilk dış politika başarısıdır. dış borçlar sorunumuz vardı, osmanlı'dan kalan bir sorundu bu, en çok alacağı olan devlet bizden fransa idi. lozan'da türkiye borçları taksitle ödeyeceğini belirtmiştir. 1929 dünya ekonomik bunalımı ile yeni türk devleti, osmanlı'dan kalan borçları ödemekte zorluk çekmiş de olsa, daha sonraki süreçte borçlar taksitler halinde ödenmiştir. 1954 yılında dış borçlardan tamamen kurtulduk. barış'a katkı sağlamak amacı ile türkiye bazı uluslararası örgütlere katılmıştı. cenevre silahsızlanma konferansına katıldık. kellog paktı'na katıldık. türkiye ile afganistan arasında dostluk ve işbirliği anlaşması imzalanmıştır. 1928 yılında ankara'ya ilk resmi ziyareti gerçekleştiren yabancı devlet adamı, afgan kralı amanullah handır. türkiye ile sovyet rusya arasında dostluk ve saldırmazlık anlaşması imzalanmıştır 1925'te.