0

toplumla bağlantıları bakımından tüm beşeri olgular genel sosyolojinin konusudurlar. ancak bu sosyal tabanlı konular daha tipi yönleriyle açıklanabilmek için özel sosyoloji alanlarını oluşturmuşlar ve böylece kurumlar sosyolojisi ortaya çıkmıştır. her bir kurum özel olarak alıp inceleyen kurumlar sosyolojileri temel yaklaşımı itibari ile aynı olmakla birlikte daha ayrıntılı bilgi elde etme imkanı vermektedirler. aslında bir toplum kültürü içinde kurumlar daha doğrusu onlara ait olguları diğerlerinden soyutlanmış değildirler. mesela pazar da yaptığımız bir alışveriş işlemi parasız bir muamele olması yönünden ekonomik,ilişkilerde değerlere uymak ve dürüst olmak bakımından ahlak, işlemlerimi hukuku bir düzende cereyan etmesi yönünden siyaset ve benzeridir. ancak bu kurumsal olguları yine de biz en temel nitelikleri şu yere bir kurumun çatısı altında inceleme imkanına sahibiz. mesela bu açıdan pazarda yaptığımız alışveriş öncelikle ekonomik,camide yaptığımız eylemler dini,sınıfta yaptığımız faaliyetler öncelikle eğitimseldir. buradan verebileceğimiz sonuç şudur: kurumlar sosyolojilerinin kendine has ele aldığı belli olgular vardır. ekonomi sosyolojisinin konusu ekonomik olgular,din sosyolojisinin konusu dini olgulardır. tabii burada dikkat edilmesi gerekli önemli nokta bu olguların her birinin toplumla bağlantılı olmasıdır. işin gerçeği bu kurumsal olguların içeriğini belirleyen sorunlar toplumla ilişkiye getirilmediği sürece kurumlar sosyolojisi konusu değildirler. yani salt biçimiyle ekonomi ekonomi biliminin,din din bilimlerinin, siyaset siyaset bilimlerinin,eğitim eğitim bilimlerinin konusudur. bu bilimler bu alandaki sorunlarını incelerken de toplumla ilişkilerine dikkat etmek zorunda değildirler. kurumlar bu soyut biçimleri ile de kurumlar sosyolojisini ilgilendirmezler. mesela bir ekonomide enflasyon nasıl ortaya çıktığı, buradan nasıl sorunlar doğduğu ekonomi biliminin konusudur. ekonomik sorunu üretim miktarı arz talep ilişkisi faiz piyasa para tarzı gibi doğrudan ekonomik olgulardan hareketle açıklamaya çalışır. ekonomi sosyolojisi ne ilgilendiren ise enflasyon toplumsal kaynakları sosyal sebep ve sonuçlarıdır. söz gelimi toplumsal güven siyasal istikrar ve benzeridir. anlatılanlar açısından herhangi bir kurumlar sosyolojinin konusu o temel olgunun toplamla bağlantıları veya aynı anlama gelecek şekilde toplum bağlamında kurum şeklinde tanımlayabiliriz. bu açıdan mesela ekonomi sosyolojisinin konusu ekonomik olguların toplumsal bağlantıları veya toplum bağlamında ekonomidir. ancak bu genellemenin bir anlam ifade etmesi için söz konusu olgunun ayrıca gerektiğinde tanımlanabilmesi gerekir. mesela örneğimizdeki ekonomik olgu insana yarar sağlayan mal ve hizmetler ve bu üretim alışveriş tüketim ve dağıtımı işlemleridir. işte ekonomi sosyolojisi bu tür işlemleri sosyal yönden ele alır. demek ki bir tarafta özel olgu diğer tarafta toplum var ve ikisi arasında ilişkiler söz konusudur. bu ilişki iki yönlüdür.

1

kurumlar sosyolojisi, kurumları sosyolojik olay ve normlar çerçevesinde tanımlar. sosyoloji de insan davranışlarını inceleyen bir sosyal bilim olduğu için bu yönüyle kurumları diğer disiplinlerden farklı bir şekilde ele alır.