0

marcel duchamp, 28 temmuz 1887’de fransa’da, blainville’de dünyaya geldi. 1904 yılında lise öğrenimini tamamladı. paris’te bulunan ağabeylerinin yanına giderek 1905 temmuzuna dek julian akademisine devam etti.

önce izlenimciliğin etkisinde kalan duchamp, izlenimci görüşlerle ilk eseri, «marcel lefrançois’nın portresi»ni yaptı. 1908’de paris’in banliyösü neuilly’ye yerleşerek 1913 yılına dek burada yaşadı. bu arada «courrier français» gazetesinde çalıştı.

1910’da gençlik yıllarının en önemli eserleri: «baba duchamp’ın portresi», «satranç müsabakası» «dr. dumouchel’in portresi» ve «çalı», «vaftiz», «japon elması ağacının üzerinde hava cereyanı» adlı batıni üç lirik eserini verdi. 1911’de «büyük cam», «ilkbaharda delikanlı ve genç kız»ı yaptı. bir süre sonra «merdivenlerden inen çıplak», «kahve değirmeni», «çikolata değirmeni» adlı tablolarını meydana getirdi.

1912 yılı, sanatçı için gerçekten verimli ve başarılı bir yıldı. duchamp, 1912’de «merdivenlerden inen çıplak no. 2», «etrafları hızlı çıplaklarla çevrilmiş kral ve kraliçe» ve münich’te yaptığı iki şaheseri: «bakirelikten kadınlığa geçiş», «evli kadın» adlı yağlıboya tablolarını verdi. sanatçı bu arada «büyük cam» olarak da tanınan en önemli eseri: sevgilileri tarafından çıplak bırakılmış evli kadın «la mariée mise à nu par ses célibataires, meme» için notlar almaya malzeme toplamaya başladı. 1913’de duchamp’ın sanatında bir gelişme görüldü: «büyük cam» için ilk ön çalışmasını yaptı. ilk «yardım edilmiş ready-made»yi, «bisiklet tekerleği»ni gerçekleştirdi.

1915 yılında new york’a giden sanatçı, seyahatini 1918 yılına kadar uzattı ve orada arkadaşı francis picabia ile yeniden karşılaştı. memleketine dönüşünde tanınmış bir kimse gibi karşılandı. önemli eseri «büyük cam» üzerinde çalışmaya başladı. 1916’da ilk «yarım ready-made: «gizli numarayla»yi meydana getirdi. 1917 yılında birinci «society of independent artists sergisi» jürisine girdi. katherine dreier için dört yılda yaptığı ilk yağlıboya eseri «sen»den (1918) sonra duchamp, resim yapmayı bıraktı.

buenos aires’e giden sanatçı, günlerini satranç oynayarak geçirdi. «sanata karşıt» bir tutumla çalıştı ve 1919’da ilk «düzeltilerek taklit edilmiş ready-made: tzanck çek»i yaptı.

paris’e dönen sanatçı, tekrar picabia’yı gördü ve aralarında ribemont-dessaignes, pierre de massot, jacques rigaud gibilerinin bulunduğu dada grubuyla ilişki kurdu. dada ve gerçeküstü akımlarına katıldı. 1920’de katherine dreier ve man ray ile birlikte «société anonyme» adı verilen uluslararası bir çağdaş sanat koleksiyonu kurdu. aynı yıl rrose sélavy takma adını adını kullanmaya başladı. 1922’de «büyük cam» üzerinde çalışmak için new york’a döndü, andré breton’un «littérature no. 5»ini (ekim) resimledi. 1924 yılında büyük cam üzerindeki çalışmalarını bitirdi.