1921 yılında sakarya meydan muharabesi'nde söylenilen bu söz ülkenin bütün kaderini değiştirmiştir. eski türkçe yani osmanlıca olan bu sözün yeni türkçeye çevrilişi ise şu şekilde olur: çizgi şeklinde savunma yoktur. ( bir bütün halinde ileri ve geri gitmeye denilir.) alan savunması vardır. o alan bütün vatandır.
bu sözün söylenme amacını ise şu şekilde açıklayabiliriz. askerlikte normalde tüm ordunun bir bütün halinde kalması esastır. ordu kumandanları orduyu kaybetmemek veya bir yarma harekatıyla bölünmemek için genellikle - eğer kaybetme durumunda ise- çizgi halinde geri çekilmeyi tercih ederler. bu durumda çizgi bozulmaz ve az hasarla tekrar kuvvetlenerek düşmana hücuma kalkılabilir. alan savunması bir yarma harekatı ile ordunun sonunun gelmesi demek olacağı için ise tercih edilmez.
ulu önder mustafa kemal atatürk o gün bu sözü söylerken düşmanın polatlı'ya kadar yaklaşıp düşman top seslerinin mecliste duyulduğunu ve mecliste tbmm'nin kayseriye taşınma tartışmaların hararetlendiğini de hesaba katarak; sakarya'ya gitmeden önce, yunanlardan korkan bazı milletvekillerinin ağzına sus payı verdiği gibi tüm ordusuna sus payı vermiştir. yarma harekatıyla sonunun gelebileceği ve milletin askersiz kalabileceğini bilen ordu sathı müdafaa sözünü gayet net anlamıştır. son kanına dek vatan savunulacaktır. türkiye büyük millet meclisi'nin itibarı düşürülmeyecektir. gerekirse bu uğurda herkes ölecektir.
işte bu duyguyla savaşan dedelerimiz sakarya'da yunanları dize getirmiştir. bu söz "ya istiklal ya ölüm!"ün bir tercümesidir.