1850'de istanbul'da doğdu.13 nisan 1893'te istanbul'da yaşımını yitirdi.dilin yalınlaştırıllmasını savunan tanzimat dönemi'nin önemli şair ve yazarı.asıl adı ömer,7 yaşındayken babasını kaybetti.varna'ya dayısının yanına gönderildi.orada medrese öğrenimi gördü.bir yandan da arapça,farsça,fransızca ve hat öğrendi."hulusi"mahlasıyla yazılar yazdı.bir süre varna rüştiyesi'nde öğretmenlik yaptı.sait paşa'nın özel katibi olarak rumeli ve anadolunun birçok kentini dolaştı.
ilk şiirlerini "naci"mahlasıyla 1867'den başlayarak yazdı.küçük yaşlardan itibaren şiire ilgi duyan muallim naci,döneminin önemli gazetelerinden biri olan tercüman-ı hakikat'e gönderiği şiir ve yazılarla edebiyat dünyasına ilk adımlarını atmıştır.muallim naci,bu dönemden sonra basın hayatındaki faaliyetleri ile adından söz ettirecektir.geçen zamanla birlikte muallim naci,ahmet mithaf efendi'nin ısrarları üzerine tercüman-ı haklat gazetesinin edebiyat kısmının yönetmeni olmuştur.
tercüman-ı hakikat'ten sonra şeyh vasfı ve necib nadir ile birlikte imdadü'l midad adlı bir gazete çıkarırlar.daha sonra sırasıyla saadet teavün-i aklami mürevvet gazetelerinde yazı hayatına devam etmiştir.muallim naci ayrıca tek başına 58 sayı mecmua-i muallim adlı bir dergi çıkarmıştır.
eserleri:
şiir yönünde eserler:
- terkib-i bend-i muallim naci
- ateşpare ( 1883 )
- şerare ( 1884 )
- fürüzan ( 1885
- sümbüle ( 1889 )
- yadigar-ı naci
eleştiri yönünde:
- muallim ( 1886 )
- demdeme ( 1886 )
anı yönünde:
- medrese hatıraları ( 1885 )
- ömer'in çocukluğu ( 1890 - 1969 )