gazneliler (963-1187): devletin temelleri samanoğullarına bağlı harat valisi olan alp tigin tarafından atılmıştır. kurucu unsuru harat türkleridir. ismini kurulduğu yer olan gazne kentinden almıştır. afganistan'ta kurulmuştur. sebük tigin siyasi iktidarı sağlamıştır. hükümdarlık saltanata dönüşmüştür. gazneli mahmut döneminde: karahanlılar'dan horosan alınmıştır. hindistan'a 17 sefer düzenlenmiştir. gazneli mahmut'un hindistan'a düzenlediği ilk savaşın adı: peşaver, son seferi cat savaşıdır. hindistan'a yaptığı en önemli seferin adı ise sommat seferidir. seferlerin en bilineni 1026 yılında yapılan sommat seferidir. halife gazneli mahmut'a islamiyeti yaydığı için seyfü'd devle ve'l-islam (islam devletinin kılıcı) unvanı verilmiştir. islamiyetin bölgede yayılmasıyla hindistan'da kast sistemi zayıflamıştır. karahanlılar ile gazneliler arasında 1025 yılında maverünnehir görüşmeleri yaşanmıştır. gazneli mahmut ile karahanlı hükümdarı yusuf kadir han ortak olarak büyük selçuklu'ya karşı birleşmiştir.
gazneli mahmut hindistan'a yaapcağı seferde yardım isteği bahanesi ile arslan yabgu'yu tuzağa düşürerek hapse attırmıştır. selçuklular bu yüzden bir süre etkisiz kalmıştır. abbasi halifesini şii büveyhoğullarının baskısından kurtarmıştır. halife gazneli mahmut'a "sultan" unvanını vermiştir. türk tarihinde sultan unvanını ilk kullanan kişi gazneli mahmut'tur. abbasi halifesi adına para bastırılıp adına hutbe okutulmuştur. abbasi halifesi el kadir billah gazneli mahmut'a islam dinine hizmetlerinden dolayı yemin "ed-devle ve emin el mülk" unvanını vermiştir. gazneliler "yeminiler" olarak da adlandırılmıştır. gazneliler'de hükümdar hayatlarının anlatıldığı eserlere pendname adı verilmektedir. gazneli mahmut babasının pendnamesini okuyarak siyasi yönünü kuvvetlendirmiştir.
firdevsi "şehname" adlı eserini yazarak gazneli sultan mahmut'a sunmuştur.
utbi tarih-i yemin isimli eserini yazarak gazneli sultan mahmut'a sunmuştur.
ibni sina ve biruni gaznelilerde himaye edilmiş önemli bilim adamlarıdır. gazneli sultan mahmut, biruni için "sarayımın en değerli hazinesi" demiştir. gazneli mahmut'tan sonra taht kavgaları yaaşnmıştır. taht kavgalarını mesut kazanmıştır. selçuklu devleti ile nesa ve serahs savaşı yapılmıştır. nişabur selçuklular'a geçmiştir. 1040 dandanakan savaşı ile gazneliler yıkılış sürecine girmiştir. gücü iyice zayıflayan gazneliler devletini yerli gurluşar tamamen ortadan kaldırmıştır.