mikroişlemcinin temel unsurları kaydediciler, veri yolları ve iş hatlarıdır. bu unsurların sayısı, yapısı ve büyüklüğü o işlemcinin yeteneklerini belirlemektedir. aynı zamanda bir mimariyi diğerlerinden ayırmaktadır. bir bilgisayarın komut kümesi, programcının makineyi programlarken kullanabileceği ilkel emirleri ya da makine komutlarının tamamının oluşturduğu kümeyi belirtir. işlemci tasarımındaki komut seti mimarileri cisc ve risc olmak üzere iki çeşittir. cisc mimarisi; intel'in x86 mimarisine dayalı işlemci serisinin ortaya çıktığı 70'li yıllarad, ram'lerin pahalı ve kısıtlı olması sebebiyle bu kaynakların tasarruflu bir şekilde kullanılarak yüksek seviyeli dillerin desteklenmesini savunan bazı tasarım mimarları bir araya gelip, cisc mimarisini geliştirmişlerdir. bu mimari, programlanması kolay ve etkin bellek kullanımı sağlayan tasarım felsefesinin bir ürünüdür. cisc mimarisinin karakteristik iki özelliğinden birisi; değişken uzunluktaki komutlar, diğeri ise; karmaşık komutlardır. değişken ve karmaşık uzunluktaki komutlar bellek tasarrufu sağlar. tipik bir cisc komut seti, değişken komut formatı kullanan 120-350 (yüzyirmi - üçyüzelli) arasında komut içermektedir. bir düzineden fazla adresleme modu ile iyi bir bellek yönetimi sağlar.cisc mimarisi çok kademeli işleme modeline dayanmaktadır. risc mimarisi, cisc mimarili işlemcilerin kötü yanlarını gidermek için piyasanın tepkisi ile ona alternatif olarak geliştirilmiştir. risc felsefesinin taraftarları, bilgisayar mimarisinin tam anlamıyla bir elden geçirmeye ihtiyacı olduğunu ve neredeyse bütün geleneksel bilgisayarların mimari bakımdan birtakım eksikliklere sahip olduğunu ve eskidiğini düşünüyorlardı. bütün komutlar tek bir çevrimle çalıştırılmalıdır. belleğe sadece "load" ve "store" komutlarıyla erişilmelidir. bütün icra birimleri mikrokod kullanmadan donanımdan çalıştırılmalıdır. felsefeleri hakimdir.