göktanrıcılık şuanki dinimizle çok benzer ve tek tanrı inancı var yine. bakıldığı zaman bu durum türklerin yaşayışları üzerinde çok etkili. örneğin kut anlayışı, hanedan anlayışı bunla ilgili. şamanizm kısmı da büyü sihir değil sadece kinezi tarzı bir şey. işler genelde ruhlarla alakalı. uygurlar dönemindeki budizm ise türklere aşırı ters çünkü et yemek yok savaşmak yok. kökeninde bu eylemleri yapmak olan bir millete yasaklarsan bunları alışmadı zor olur öyle de oldu. ama bu sayede de bilim sanat mimari açıdan geliştik. yani kısacası türklerin dinleri daima onlara bir şeyler kattı.
daha çok sihrin hâkim olduğu şamanlığın türklerdeki tanrı inancıyla bir ilgisi olmasa da ikisi arasında bir uyum olduğu kabul edilmektedir. eski türklerin sürdürdükleri bozkır hayat tarzında atalar kültü etkiliydi. tabiatta bazı gizli güçlere inanyorlar, ölmüş büyükleri yüceltiyorlar ve onlara kurban kesiyorlardı. ancak onların asıl inancı tanrıyı (tengri) en yüksek güç ve en büyük yaratıcı kuvvet kabul eden ve semavi bir mahiyeti olan gök tanrı diniydi. hükümdarlar kendilerinin gök tanrı tarafından tahta çıkarıldığına, zaferleri onun yardımıyla kazandıklarına, çeşitli hile ve tuzaklardan kurtulduklarına inanmaktaydılar. türkler hayatın ve ölümün tanrı’nın iradesine bağlı, insanın fâni tanrı’nın ebedî olduğuna inanırlardı. gök tanrı dini türklerin islâm öncesi millî dinî olarak kabul edilmektedir.
gök tanrı ve şamanizm diye ikiy ayırabılırız bunu. gök tanrı bildiğimiz gii yaratıcıya inanmadarı ancak bunun için ibadet edilecek bi yapı yoktur. ancak ezeli eve ebedidüşünce mevcutur. şamanizimin ise bir sürü çeşidi vardır. mesela kulagı çekip 3 kere taşa vurmak budan geli. bu tip inançlar şamanizm girer.