1925 yılında yaşanan bu önemli olayın arkasında yine ingiltere vardır. ingiltere ile işbirliği içerisinde olan şeyh sait kendisine doğu ve güneydoğu anadolu'da bir devlet kurma sözü veren bu devleti ile işbirliği yapmıştır. bazı zararlı cemiyetlerin de bu amaca ulaşmak için bu ayaklanmaya etnik ve dini kimlik kazandırması da vardır. böylece hem bölge halkının hem de bazı cemiyetlerin desteği sağlanıp ayaklanma için uygun ortam oluşturulmuştur. genel olarak ayaklanmanın çıkmasında halifeliğin kaldırılması, tekke ve zaviyelerin kapatılması na bazı kesimlerin tepki göstermesi; doğu ve güneydoğu'da ayrılıkçı akımların gelişmesi,ingiltere'nin musul sorununda genç türkiye devletinin etkisiz kılmak için şeyh sait'in kürt kimliğini kullanarak nüfusundan yararlanmak istemesi ve doğu ve güneydoğu anadolu'da aşiret sisteminin kaldırılmak istemesi isyanın ana çıkış sebepleridir. ayaklanma ilk olarak diyarbakır'ın ergani ilçesinde başladı daha sonra elazığ, muş, bitlis ve erzurum'a kadar yayıldı. isyanın yayılması üzerine devlet sıkıyönetim ilanı kararını uygulamaya koydu ve hıyanet-i vataniye kanunda değişiklik yaparak önlemler almaya çalıştı. isyana katılanları cezalandırmak için ise istiklal mahkemesi kuruldu mahkemenin kararları ivedi şekilde yerine getirildi.
isyanın aslında iki nedeni var. birincisi; yeni kurulan türkiye cumhuriyeti ve onun inkılaplarına karşı ve hilafetin geri getirilmesine yönelik vahdettin ve taraftarlarının çabaları ile kürt milliyetçiliği yapılması. ikinci sebebi ise aynı döneme denk gelen musul meselesinde başarı kazanmak isteyen ingiltere’nin türkiye dahilinde isyanlar ve kargaşa çıkararak, türkiye’yi istikrar bulmamış bir ülke olarak dünyaya tanıtmak ve böylece türkiye’nin yakın doğu dengesinde kendi aleyhine bir durum yaratmasını önlemek için bu isyanı körüklemesidir.
sonuçları ise; şeyh said ayaklanmasının bastırılması sonucunda yönetiminin güney doğu anadolu’da denetimi sağlamasında önemli bir dönüm noktası olmuş. diğer yandan ayaklanmayla ortaya çıkan gelişmeler, bir süre önce çok partili yaşama geçiş yönünde atılan adımların kesintiye uğramasına yol açmıştır. terakkiperver cumhuriyet fırkası, çok geçmeden hükümet kararnamesiyle kapatılmıştır.
özerklik istemiştir ve sonunda da asılmıştır