islamiyet öncesindeki türk devletleri:
1. iskitler: ilk türk topluluğudur. ilk kadın hükümdar olan tomris bu zamanda yaşamışlardır. ''bozkırın kuyumcuları'' adını almıştır.
2. asya hun devleti: ilk türk devletidir. en önemli hükümdarları mete han'dır. mete han onluk sistemi kurmuştur.
3. köktürk devleti: türk adıyla kurulan ilk türk devletidir. ilk parayı bu devlet kullanmıştır.
4. ikinci köktürk (kutluk) devleti: orhun yazıtlarını yazmışlardır.
5. uygurlar: yerleşik hayata geçen ilk türk devletidir. maniheizmi benimsemişlerdir. savaşçılık özelliklerini kaybetmişlerdir. fresk denilen duvar yazılarını ortaya çıkarmışlardır. minyatür bu zamanda ortaya çıkmıştır.
6. avrupa hun devleti: bizansı vergiye bağlamıştır. en güçlü hükümdar attila'dır. attila ''tanrının kırbacı'' adını almıştır. bizans margos ve anatolias antlaşmaları ile vergiye bağlanmıştır.
7. kırgızlar: dünyanın en uzun destanı olan manas destanını yazmışlardır. yaşayan destandır hala yazılmaya devam ediyor.
8. itil bulgarları: islamiyeti kabul eden ilk türk devletidir. islamiyeti almış han zamanında kabul etmişlerdir.
9. tuna bulgarları: boris han zamanında hristiyanlığın katolik mezhebini kabul eden ilk türk devletidir.
10. avarlar: istanbul'u kuşatan ilk türk devletidir. iki defa kuşatmışlardır. sasanilerle iş birliği yaparak.
11. peçenekler: devletleşemediler. paralı askerlik yapmışlardır.
12. oğuzlar: 24 oğuz boyu vardır.
13. macarlar: türkoloji araştırmaları yapmışlardır.
14. başkırtlar
15. kumanlar (kıpçaklar): uzun boylu, sarışın ve renkli gözlüdürler.
16. türgişler: kendi adına para bastıran baga tarkan bu devletin hükümdarıdır.
17. hazarlar: museviliği benimseyen ilk ve tek türk devletidir.
18. sibirler (sabarlar): sibirya bölgesine adlarını vermişlerdir.
islamiyet öncesi türk devletlerine örnek olarak, ilk türk devleti olan asya hun devleti,göktürkler,avrupa hun devleti,kirgızlar,sibirler,iskitler,avarlar,oğuzlar,hazarlar,kıpçaklar. şimdilik aklıma gelen bunlar.
not : ilk defa türk ismini kullanarak devlet olan göktürklerdir.
asya hun devleti, göktürkler, 2.göktürk, uygurlar, kırgızlar, türgişler, avrupa hun devleti, avarlar, ssibirler, bulgarlar, kıpçaklar, macarlar vs.