tanzimat dönemi eleştiri eserlerinde genelde eski yeni çatıçmasına dayanan konular işlenmiştir. renan müdafanamesi dönemin en önemli eleştirisi kabul edilmektedir. muallim naci recaizade mahmut ekrem'in eserleri demdeme ve zemzeme bu dönemin önemli eserlerindendir.
tanzimat edebiyatında tenkit diye geçen eleştiri dönem dönem farklı özellikler göstermiştir. eleştirci yazanlar: birinci dönem tanzimat edebiyatında ziya paşa, şinasi, namık kemal, ikinci dönem tanzimat edebiyatında ise addülhak hamit tarhan, recaizade mahmut ekrem, muallim naci, mizancı murad gibi yazarlar bulunur. batı etkisi ile oluşturulup ve geliştirilen eleştiri tanzimat döneminin sonuna doğrudur. konular toplumsal fayda ile ilgilidir. bir şeyi, bir eseri, bir yazarı iyi ya da kötü olarak değerlendirmek önemlidir. abartılı sözlerden kaçınılmalıdır.